Τὸ ξέρω πὼς καθένας μοναχὸς πορεύεται στὸν ἔρωτα, μοναχὸς στὴ δόξα καὶ στὸ θάνατο.
Τὸ ξέρω. Τὸ δοκίμασα. Δὲν ὠφελεῖ. Ἄφησέ με νἄρθω μαζί σου ~ Η Σονάτα του Σεληνόφωτος

Lisa

This is thy hour O Soul, thy free flight into the wordless. Away from books, away from art, the day erased, the lesson done. Thee fully forth emerging, silent gazing, pondering the themes thou lovest best. Night, sleep, death, and the stars. - Walt Whitman

Τρίτη 18 Μαρτίου 2014

A Clear Midnight - Walt Whitman

ΛΟΓΟΥ ΚΑΙ ΤΕΧΝΗΣ ΓΩΝΙΑ


This is thy hour O Soul, thy free flight into the wordless,
Away from books, away from art, the day erased, the lesson
        done,
Thee fully forth emerging, silent, gazing, pondering the
        themes thou lovest best,
Night, sleep, death and the stars.


Το ποίημα που επέλεξα να αναρτήσω σήμερα ανήκει σε έναν πολύ γνωστό Αμερικανό ποιητή, τον Walt Whitman. Οι περισσότεροι τον γνωρίζουν από το ποίημα του "O Captain! My Captain!" το οποίο εξυμνείται και στην υπέροχη ταινία Dead Poets Society(Ο κύκλος των χαμένων ποιητών). Εγώ όμως επέλεξα ένα άλλο ποίημα του όχι και τόσο γνωστό, ίσως ακόμη και άγνωστο για πολλούς. Αλλά είναι τέτοιος ο συμβολισμός και η εσωτερίκευση των στίχων, το σκοτεινό συνονθύλευμα μαγείας που αποπνέουν οι λέξεις του, που το κατατάσσει ανάμεσα στα αγαπημένα μου ποιήματα. Αυτό που εισπράττω εγώ διαβάζοντας το, είναι η εικόνα των δικών μου μεταμεσονύκτιων αναζητήσεων. Το ταξίδι μιας ψυχής σ' έναν κόσμο που δεν περιγράφεται με λέξεις, που δεν φυλακίζεται σε στίχους, αλλά βιώνεται με συναισθήματα. Βυθισμένη στην απόλυτη σιγή της νύχτας, αναλογιζόμενη τα πιο καίρια ζητήματα της δικής σου ψυχοσύνθεσης, παίζοντας κι εσύ με τις λέξεις. Μια στιγμή που οι λέξεις έχουν χάσει τη σημασία τους και περιμένουν εσένα να τους δώσεις νέα ζωή, νέο νόημα, νέο λόγο ύπαρξης. Βυθισμένη στη μοναξιά της νύχτας -το είδος μοναξιάς που όχι μόνο το επιλέγεις, μα το απολαμβάνεις κιόλας. Δεν περιμένεις κανέναν και κανείς δεν περιμένει εσένα. Η δική σου ώρα, η δική σου στιγμή.
Παρόλο που ότι η ποίηση ειδικά μεταφράζεται πολύ δύσκολα χωρίς να καταστραφεί το πρωτότυπο, αποφάσισα να επιχειρήσω μια πρόχειρη μετάφραση -σε περίπτωση που δυσκολεύεστε κάπου με το πρωτότυπο. Το αποτέλεσμα σίγουρα δεν είναι τόσο ξεχωριστό(ήθελα άλλωστε να επιχειρήσω μια μετάφραση όσο γίνεται πιο κοντά στο πρωτότυπο, κι όχι μια μετα-ποίηση -όπως επιχειρείται κυρίως σε ανάλογες περιπτώσεις.) αλλά βοηθάει στην κατανόηση λίγο-πολύ των αγγλικών στίχων. Πολλές λέξεις θα μπορούσαν να συνταχθούν κάπως διαφορετικά στη μετάφραση, αλλά επέλεξα την απλούστερη σύνταξη που μπόρεσα να σκεφτώ ώστε να δώσω σ' εσάς την ευκαιρία να αφομοιώσετε το νόημα των στίχων με τον δικό σας τρόπο. Να χωρίσετε τις προτάσεις με το δικό σας τρόπο. Να εννοήσετε διαφορετικά τα υποκείμενα, τα κατηγορούμενα, αντωνυμίες ή γερούνδια. Άλλωστε, στην ποίηση πάντα από τον ίδιο στίχο μπορούν να βγουν 10 διαφορετικές ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Ακόμη κι εγώ η ίδια αμφισβητώ την κάθε μία από τις ερμηνείες μου. Για τον ίδιο στίχο επιφυλάσσω άπειρες συντακτικές-ερμηνευτικές προσεγγίσεις. Δε θα μπορούσα, λοιπόν, να καταδικάσω ένα μεταφρασμένο στίχο σε μια ύπαρξη περιορισμένη σε μία μόνο ερμηνεία. Γι' αυτό προτίμησα την πιο απλή -την πιο παιδιάστικη κατ' εμέ μετάφραση.

Διαυγή Μεσάνυχτα

Αυτή είναι η ώρα σου Ω Ψυχή, η ελεύθερη σου πτήση στη σιωπή,
Πέρα απ' τα βιβλία, πέρα από την τέχνη, η μέρα διαγράφηκε, το μάθημα
               διδάχθηκε.
Εσένα όλως εμπρός αναδυόμενη, σιωπηλή, ατενίζοντας, αναλογιζόμενη τα
               τα ζητήματα που αγαπάς περισσότερο,
Η νύχτα, ο ύπνος, ο θάνατος και τα άστρα.


Τέλος, η απαγγελία του ποιήματος. 
Λίγη παραπάνω μαγεία δεν έβλαψε ποτέ.

2 σχόλια:

  1. Πανεμορφο Λιζα! Και το πρωτοτυπο και η μεταφραση! οσο για την ταινια που αναφερεις, ειναι απο τις αγαπημενες μου!Καλημερα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Σίγουρα το μεταφρασμένο κείμενο -ειδικά στη συγκεκριμένη πρόχειρη απόπειρα- υστερεί σε ομορφιά από το πρωτότυπο, αλλά οι έννοιες και λέξεις που χρησιμοποιεί είναι τόσο δυνατές που ξεχωρίζουν και στη μετάφραση..

      Η ταινία είναι πολύ ξεχωριστή -ανήκει και στις δικές μου αγαπημένες. Μάλιστα εδώ και καιρό θέλω να γράψω μια ανάρτηση γι' αυτήν, αλλά δεν κάθισα ακόμη να καθαρογράψω τις σημειώσεις μου :)

      Διαγραφή