Με ρωτάνε διαρκώς για τη σημαία

Με ρωτάνε διαρκώς για τη σημαία. 

Εγώ όμως, ακόμα κι από την ιστορία της σημαίας, θυμάμαι τη μάνα μου. Όταν γυρίζαμε εκείνη την ημέρα στα σπίτια μας, η ώρα ήταν περασμένη, μετά τα μεσάνυχτα. Πάω στο σπίτι και βλέπω τη μάνα μου ένα κουβάρι στα σκαλοπάτια απ’ έξω.

Με περίμενε. Την πλησιάζω και της λέω, «Μάνα!»

Σηκώνεται απότομα, με πιάνει από τον λαιμό, με πάει στην κουζίνα για να μην ακούσουν οι άλλοι και ξυπνήσουν και μου λέει, «Πού ήσουν;»

Τότε εγώ ανοίγω το σακάκι και της δείχνω το κομμάτι της σβάστικας που είχαμε κόψει. Με αγκαλιάζει, με φιλάει και μου λέει, «Πήγαινε κοιμήσου».

Την άλλη μέρα το πρωί, ακούω τον εξής διάλογο: Ο πατριός μου τη ρωτάει, «Πού ήταν χθες το βράδυ ο μεγάλος σου γιος;».

Του απαντάει,

«Ανέβα στην ταράτσα και κοίταξε στην Ακρόπολη».

Ποτέ μου δεν τη ρώτησα πώς το κατάλαβε. Θα το θεωρούσα προσβολή στη νοημοσύνη της.

Αλλά για μένα αυτό ήταν το πιο συγκινητικό συμβάν στην ιστορία μου...

- Μανώλης Γλέζος

9 Σεπτεμβρίου 1922 - 30 Μαρτίου 2020

Από τη «Χαμένη Γενιά» μέχρι τους Millenials

Ποιες είναι οι καθιερωμένες γενιές από τον 20ο αιώνα και μετά;

Millennials, Generation X, Generation Y, λέξεις που σίγουρα κάπου έχεις ακούσει αλλά ίσως δεν γνωρίζεις τι ακριβώς σημαίνουν και ποιους προσδιορίζουν. Πρόκειται για ονομασίες γενεών, ανθρώπων με κοντινές ηλικίες που έχουν παρόμοια βιώματα αλλά και κοινές πολιτισμικές, πολιτικές, οικονομικές και τεχνολογικές επιρροές. Επομένως, κάθε γενιά έχει τα δικά της χαρακτηριστικά, τον δικό της κώδικα επικοινωνίας και κατ’ επέκταση τη δική της ονομασία. 

Πότε όμως τελειώνει μία γενιά και ξεκινά η επόμενη; 

Η απάντηση στο ερώτημα είναι εύκολη. Όταν οι εκπρόσωποι μίας γενιάς φτάσουν σε ηλικία που θεωρητικά θα μπορούσαν να αποκτήσoυν δικό τους παιδί, τότε έχουμε τη συγκεκριμένη αλλαγή. Δεδομένου όμως ότι από γενιά σε γενιά το ηλικιακό όριο στο οποίο τα ζευγάρια αποφασίζουν να γίνουν γονείς αλλάζει (για παράδειγμα οι γιαγιάδες μας έφτιαχναν οικογένεια σε πολύ μικρότερη ηλικία απ’ ότι οι σημερινές γυναίκες), τα χρόνια τα οποία χρειάζονται για να περάσουμε από τη μια γενιά στην επόμενη δεν είναι πάντοτε ίδια.

Αυτή τη στιγμή υπολογίζεται ότι ο μέσος όρος ηλικίας που οι περισσότεροι άνθρωποι του δυτικού κόσμου γίνονται γονείς είναι κοντά στα 30 χρόνια. Σύμφωνα με έρευνες, το 51,2% των γυναικών στην Ευρώπη γεννούν το πρώτο τους παιδί σε ηλικία 20-29, ενώ το 40,6% σε ηλικία 30-39. Για το λόγο αυτό, άτυπα καθιερώθηκε πως η κάθε γενιά πλέον θα αλλάζει κάθε 25 χρόνια.

Ποιες είναι όμως οι καθιερωμένες γενιές από τον 20ο αιώνα και μετά; 

Η χαμένη γενιά του 1914 - The Lost Generation 

Όσοι είναι γεννημένοι μεταξύ 1890 - 1915

Κοινά στοιχεία - βιώματα: Φυσικά ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος, στον οποίο σχεδόν 20 εκατομμύρια άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους. Επιπλέον η ονομασία της προσδιορίζει πως η συγκεκριμένη γενιά βρέθηκε «χαμένη» σε έναν κόσμο μεταξύ δύο παγκοσμίων πολέμων.

Η σπουδαιότερη γενιά - The Greatest Generations

Όσοι είναι γεννημένοι μεταξύ 1910 - 1924

Κοινά στοιχεία - βιώματα: Η παγκόσμια οικονομική κρίση του 1929 και ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος είναι τα δύο συνταρακτικά γεγονότα που καθόρισαν τις ζωές της γενιάς αυτής. Επιπλέον οι άνθρωποι αυτοί γνώρισαν τις πρώτες μεγάλες τεχνολογικές καινοτομίες όπως το τηλέφωνο και το ραδιόφωνο. 

Η σιωπηρή γενιά - The Silent Generation - Builders

Όσοι είναι γεννημένοι μεταξύ 1925 - 1945

Κοινά στοιχεία - βιώματα: Το όνομα της προέρχεται από την αφοσίωση της γενιάς στη σκληρή δουλειά και όχι στον ακτιβισμό. Η «Σιωπηρή Γενιά» βρίσκει μπροστά της έναν κόσμο διαλυμένο από τον πόλεμο και την ύφεση και πρέπει να τον ξαναχτίσει από την αρχή. 

Οι άνθρωποι αυτής της γενιάς αποτελούν πιστούς υπαλλήλους, παραδοσιακούς, που εργάστηκαν σκληρά και έχτισαν τα θεμέλια του κόσμου όπως τον γνωρίσαμε σήμερα.

Είναι η τελευταία γενιά που δεν επηρεάστηκε (εργασιακά) από την τεχνολογική επανάσταση των τελευταίων χρόνων, καθώς είχαν ήδη αποσυρθεί από την αγορά εργασίας.

Οι Baby Boomers - Baby Boomer Generation

Όσοι είναι γεννημένοι μεταξύ 1946 - 1964

Κοινά στοιχεία - βιώματα: Το όνομα της προέρχεται από την «έκρηξη γεννήσεων» που σημειώθηκε κατά την περίοδο αυτή στον δυτικό κόσμο.

Πρόκειται για την πρώτη εξ' ολοκλήρου μεταπολεμική γενιά. Είναι μια γενιά επαναστατική, η οποία αμφισβητεί το παραδοσιακό κατεστημένο και επιζητεί καινοτομίες και αλλαγές. Είναι η γενιά των Χίπηδων, του Μάη του 68’ του Πολυτεχνείου στην Ελλάδα αλλά και γενικότερα εκείνη που έζησε την κορύφωση του «Ψυχρού Πολέμου».

Αυτοπροσδιορίζεται ως ξεχωριστή σε σχέση με τις προηγούμενες και τις επόμενες γενιές, καθώς κατάφερε να ξεπεράσει τους προγόνους της και να δημιουργήσει μια νέα ισχυρή μεσαία τάξη, ενώ ακόμα και σήμερα κρατά στα χέρια της την κοινωνική, επιστημονική και καλλιτεχνική ζωή. 

Η Γενιά Χ - Generation X

Όσοι είναι γεννημένοι μεταξύ 1965 – 1980

Κοινά στοιχεία - βιώματα: Θεωρείται η «Τυχερή Γενιά» καθώς γνώρισε μια εποχή μεγάλης οικονομικής άνθησης. Οι γονείς των ανθρώπων αυτών ήταν λιγότερο καταπιεστικοί, ενώ οι περισσότερες μητέρες τους είχαν βγει στην αγορά εργασίας.

Είναι η γενιά που από μικρή ηλικία παρακολουθεί τηλεόραση (MTV Generation), ενώ επηρεάστηκε από την κουλτούρα του χιπ χοπ και τις υπερπαραγωγές του Hollywood (Star Wars κλπ).

Θεωρείται μια γενιά που στην ηλικία της πνευματικής της ωρίμανσης κατάφερε να ζήσει μια ευτυχισμένη και ισορροπημένη ζωή ενώ τα τελευταία χρόνια επηρεάστηκε έντονα από παγκόσμια οικονομική ύφεση του 2008.

Millennials - Generation Y - Gen Next

Όσοι είναι γεννημένοι μεταξύ 1981 – 1995 (ή 2000)

Κοινά στοιχεία - βιώματα: Είναι η γενιά που γεννήθηκε και μεγάλωσε μέσα σε μια τεχνολογική «έκρηξη». Από την τηλεόραση στο Ίντερνετ και από εκεί στα smartphones. Τα χαρακτηριστικά της ποικίλλουν ανά περιοχή καθώς οι οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες έχουν πλέον διαμορφωθεί διαφορετικά από χώρα σε χώρα. Είναι όμως κοινό χαρακτηριστικό πως η ζωή τους έχει επηρεαστεί έντονα από τα social media.

Βγήκαν - και συνεχίζουν να βγαίνουν - σε μια αγορά εργασίας πληγωμένη από την οικονομική κρίση, ενώ έχει παρατηρηθεί μια γενικότερη αδιαφορία για πράγματα που αφορούν την τέχνη, την ιστορία και την πολιτική. 

Το όνομα Millennials, φυσικά προέρχεται από το γεγονός πως ξεκίνησαν να δημιουργούν και να εργάζονται στη νέα χιλιετία.

Η Γενιά Ζ - Generation Z

Όσοι είναι γεννημένοι μεταξύ 1996 ή 2001 – 2010 (ή 2015)

Κοινά στοιχεία - βιώματα: Η γενιά που ζει εξ’ ολοκλήρου στη νέα χιλιετία. Πράγματα όπως το Διαδίκτυο, τα smartphones και τα social media θεωρούνται δεδομένα και μια ζωή χωρίς αυτά αδιανόητη.

Εδώ η αδιαφορία για πράγματα του παρελθόντος πολλές φορές μεταλλάσσεται σε μία βιντάζ νοσταλγία, όμως ακόμα δεν μπορούμε ακόμα να πούμε με σιγουριά ποια θα είναι η εξέλιξη αυτών των παιδιών, που αρχίζουν σιγά σιγά να ενηλικιώνονται.

Οι ειδικοί ωστόσο θεωρούν ότι επειδή η γενιά αυτή έχει δει τους γονείς της να δυσκολεύονται από την παγκόσμια ύφεση του 2008 θα επιδιώξει την ανεξαρτησία της μέσα από σκληρή δουλειά.

Γενιά Άλφα - Gen Alpha

Όσοι είναι γεννημένοι και θα γεννηθούν μεταξύ 2011 - 2025

Ακόμα δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τι θα επηρεάσει τη ζωή αυτής της γενιάς. Ωστόσο κάποιοι ειδικοί ήδη αναφέρουν πως θα υπάρχει ακόμα μεγαλύτερη έλξη προς την πολυπολιτισμικότητα ενώ οι κανόνες των φύλων θα αρχίσουν να «ξεθωριάζουν».

Επιμέλεια: Πασχάλης Γαγάνης

Πηγή: ethnos.gr

Jeannette Rankin

Η γυναίκα που ψήφισε δύο φορές όχι 

στη συμμετοχή των ΗΠΑ στον Α΄ & στον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. 

«Είναι η οριστική απόδειξη της ανικανότητας των γυναικών να σκεφτούν λογικά» έγραφαν οι N.Y. Times.

Wikimedia Commons

Του Ρικ Μπέγιερ 

Η Τζανέτ Ράνκιν ήταν η πρώτη γυναίκα που εκλέχθηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων. Ήταν ρεπουμπλικάνα από τη Μοντάνα και δεσμεύτηκε να αντιπροσωπεύει τις γυναίκες και τα παιδιά όλης της χώρας. 

Στην προεκλογική εκστρατεία του 1917, η Ράνκιν λάνσαρε για πρώτη φορά τα «τηλεφωνικά στρατηγεία» για τον υπολογισμό των ψήφων. Σύμφωνα με μια αναφορά των New York Times, την επόμενη των εκλογών «οι φίλοι της τηλεφώνησαν σχεδόν σε όσους είχαν τηλέφωνο στην πολιτεία και χαιρετούσαν με κέφι εκείνους που απαντούσαν, ρωτώντας «Καλημέρα, ψηφίσατε τη Τζανέτ Ράνκιν;»». 

Την εποχή εκείνη, οι γυναίκες στο μεγαλύτερο μέρος της χώρας δεν είχαν δικαίωμα ψήφου. Η Μοντάνα θέσπισε το δικαίωμα ψήφου των γυναικών το 1914, αλλά οι γυναίκες στις περισσότερες πολιτείες δεν μπορούσαν να ψηφίσουν μέχρι την επικύρωση της 19ης Τροπολογίας το 1920. 

Η Ράνκιν τελικά ορκίστηκε στις 2 Απριλίου του 1917. Μόλις τέσσερις μέρες αργότερα, έγινε μια ιστορική ψηφοφορία στη Βουλή για την κήρυξη του πολέμου με τη Γερμανία. 

Η Ράνκιν ψήφισε όχι. 

Η Τζανέτ Ράνκιν γεννήθηκε το 1880 στη Μοντάνα. Wikimedia Commons 

«Θέλω να υποστηρίξω τη χώρα μου», είπε, «αλλά δεν μπορώ να ψηφίσω υπέρ του πολέμου». 

Η απόφασή της προκάλεσε καταιγισμό κριτικής. Οι New York Times είπαν ότι αυτή ήταν «η οριστική απόδειξη της ανικανότητας των γυναικών να σκεφτούν λογικά». 

Η Ράνκιν ηττήθηκε στις επόμενες εκλογές. 

Αφού εργάστηκε πάνω από είκοσι χρόνια ως λομπίστρια για την ειρήνη, η Ράνκιν εκλέχθηκε για δεύτερη φορά το 1940. Μετά το βομβαρδισμό του Περλ Χάρμπορ από την Ιαπωνία, η Ράνκιν βρέθηκε αντιμέτωπη με μια ακόμη ψηφοφορία για την κήρυξη πολέμου. Και πάλι ψήφισε όχι. 

Έτσι, έγινε το μοναδικό μέλος της Γερουσίας που ψήφισε κατά του πολέμου με την Ιαπωνία, καθώς και το μοναδικό μέλος που ψήφισε κατά της εισόδου των Ηνωμένων Πολιτειών στον Α’ και στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. 

« Ως γυναίκα δεν μπορώ να κηρύξω πόλεμο και αρνούμαι να στείλω σε πόλεμο οποιονδήποτε άλλον », είπε. 

Η Ράνκιν ήταν το μοναδικό μέλος της Γερουσίας
που ψήφισε κατά του πολέμου με την Ιαπωνία.
Wikimedia Commons 

Στον προθάλαμο της Γερουσίας η Ράνκιν βρέθηκε αντιμέτωπη με έναν όχλο από δημοσιογράφους, πολιτικούς και θυμωμένους διαδηλωτές. Ταμπουρώθηκε μέσα σε έναν τηλεφωνικό θάλαμο και κάλεσε τους φύλακες ασφαλείας της Γερουσίας, οι οποίοι άνοιξαν δρόμο μέσα από το πλήθος και την οδήγησαν με ασφάλεια στο γραφείο της. 

Το επόμενο διάστημα, δέχθηκε καταιγισμό προσβολών από όλες τις πλευρές. Την αποκάλεσαν «αχρεία», «προδότρια» και «ναζίστρια». Ξανά, η ψήφος της την οδήγησε σε ήττα στις εκλογές. 

Κανείς δεν αποκάλεσε ποτέ την Τζανέτ Ράνκιν αναποφάσιστη. 

Το 1968, στην ηλικία των 87, ήταν επικεφαλής μιας διαδήλωσης στην Ουάσιγκτον κατά της «αδίστακτης σφαγής», όπως την αποκαλούσε, στο Βιετνάμ. 

Στο τέλος της ζωής της την ρώτησαν αν θα έκανε τίποτα διαφορετικά. 

«Ναι», είπε, «θα ήμουν πιο αντιπαθητική». 

Απόσπασμα από το βιβλίο: «Συναρπαστικές πολεμικές ιστορίες που δεν ειπώθηκαν ποτέ», Ρικ Μπέγιερ, εκδόσεις Κλειδάριθμος 

 

Πηγή: mixanitouxronou.gr

Η Καταγωγή Του Κόσμου

l' origine du monde

Η καταγωγή του κόσμου όπως την είδε ένας βλάσφημος πλην ρεαλιστής ζωγράφος του 19ου αιώνα. 

Ο Γκυστάβ Κουρμπέ δυναμικό μέλος της Παρισινής Κομμούνας έχει χεσμένο και το Θεό και το Δαρβίνο.

Ο κόσμος κατάγεται απ' τη γυναίκα μάγκες!

Ούτε Αδαμ και Εύα και φίδι το Καταραμένο, ούτε Θεούλης ο Σαδιστής.

Ούτε πίπες περί φυσικής επιλογής και επιβίωσης του ισχυρότερου είδους.

Ο κόσμος προέρχεται απ' τη γυναίκα και πάρτε στα μούτρα το μουνί της μπας και χαμπαριάσετε.

Η παρουσία της γυναίκας όμως, είναι και κάτι παραπάνω από “Την Καταγωγή Του Κόσμου” στο συγκεκριμένο πίνακα. 

Είναι ο εαυτός της! Δεν είναι ιδανική, δεν είναι τέλεια. Είναι ρεαλιστική.

Και δε θέλει να χωρέσει σε κανένα αποκλειστικό ρόλο. Είναι πουτάνα; είναι ερωμένη; είναι μάνα; 

Ντρέπεται; προκαλεί; κοιμάται; αγωνιά; χουζουρεύει; ονειρεύεται;

Το σίγουρο είναι πως φωνάζει:

̶  Τις έχω γραμμένες Στην Καταγωγή Του Κόσμου μου τις κοινωνικές σας συμβάσεις.

Πηγή: salamadrail.blogspot.com

Suffragette

«Σουφραζέτες»

Ο αγώνας του κινήματος υπέρ του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες

Στην δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της, η Σάρα Γκαβρόν αποτυπώνει στην μεγάλη οθόνη τον αγώνα του κινήματος υπέρ του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες. Ένα διαχρονικό φιλμ που προβάλλεται και συζητιέται, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας. Πρωταγωνιστούν η Κάρεϊ Μάλιγκαν και η Έλενα Μπόναμ Κάρτερ, ενώ σε δεύτερο ρόλο, συναντάμε την Μέριλ Στριπ, η οποία ενσαρκώνει την Έμελιν Πάνκχερστ.

«Κάθε κόρη θα πρέπει να γνωρίζει αυτή την ιστορία, κάθε γιος να την έχει στην καρδιά του.»

Ιστορική Αναδρομή

Οι γυναίκες διεκδικούσαν το δικαίωμα ψήφου για μισό αιώνα περίπου έως το 1900. Οι ειρηνικές διαμαρτυρίες όμως δεν οδηγούσαν πουθενά. Το 1903 ιδρύεται στο Μάντσεστερ η Κοινωνική και Πολιτική Ένωση Γυναικών από την Έμελιν Πάνκχερστ και τις κόρες της, για να «ξυπνήσει το έθνος» μέσα «από πράξεις κι όχι λόγια».

Η απόφαση να μεταφερθεί η έδρα της Ένωσης στο Λονδίνο το 1906, άλλαξε ριζικά τη μορφή του κινήματος, το οποίο για τα επόμενα οχτώ χρόνια θα κέρδιζε με απόλυτη επιτυχία την προσοχή που τόσο προσπαθούσε. Η «Κυριακή των Γυναικών», η πρώτη μεγάλη συνάντηση των σουφραζέτων τον Ιούνιο του 1908, συγκέντρωσε γυναίκες από όλη τη χώρα για τις εφτά διαφορετικές πορείες στο κέντρο του Λονδίνου. Οι πορείες κατέληγαν όλες στο Hyde Park, όπου υπήρχαν 80 ομιλητές. Συνολικά εκείνη τη μέρα, το Hype Park είχε περίπου 300,000 διαδηλωτές.

Για τη καμπάνια των σουφραζέτων εργαζόντουσαν υπάλληλοι επί πληρωμή, όσο κι εθελοντές. Ανάμεσα στα καθήκοντα τους ήταν η οργάνωση εκδηλώσεων, συγκεντρώσεων και η έκδοση της εβδομαδιαίας εφημερίδας «Ψήφος για τις Γυναίκες», η οποία το 1909 είχε αγγίξει να κυκλοφορεί 22.000 φύλλα.

Η Ένωση ίδρυσε ενενήντα γραφεία σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, αλλά το Λονδίνο παρέμενε το βασικό πεδίο δράσης με συνολικά 34 τοπικά γραφεία. Το 1910, ο εκδοτικός οίκος της Ένωσης μεταφέρθηκε κοντά στην Oxford Street με σκοπό να έχει καλύτερη πρόσβαση στην αγορά και να πουλάει τα διαφημιστικά του προϊόντα: καρφίτσες, βιβλία, κάρτες και γραφική ύλη. Η επιτυχία στις πωλήσεις οδήγησε στο να ανοίξουν άλλα 19 καταστήματα στο Λονδίνο.

Περισσότερες από χίλιες σουφραζέτες - ανάμεσα τους ήταν τόσο η Έμελιν Πάνκχερστ, όσο και οι κόρες της - φυλακίστηκαν για τις πράξεις τους. Πολλές μεταφέρθηκαν στις φυλακές Holloway, όπου πραγματοποίησαν απεργία πείνας για τις άθλιες συνθήκες κράτησης τους.

Το 1912 η Ένωση έστρεψε την προσοχή της στην αναστάτωση της δημόσιας ζωής στο Λονδίνο και την καταστροφή ιδιοκτησίας. Το Μάιο του 1912, περίπου 150 σουφραζέτες κατέστρεψαν με λιθοβολισμό τα κεντρικά καταστήματα του Λονδίνου. Η επίθεση τους στην Εθνική Πινακοθήκη, ανάγκασε πολλά μουσεία και εκθέσεις να κλείσουν τις πόρτες τους για τις γυναίκες.

Οι σουφραζέτες ερχόντουσαν συνεχώς σε αμέτρητες συμπλοκές με την αστυνομία. Αποθανατισμένες από τον τύπο με χειροπέδες, να φωνάζουν, αλυσοδεμένες σε κτίρια, έγιναν αντικείμενο πρωτοφανούς σατιρισμού. Ο Ά Παγκόσμιος Πόλεμος έβαλε μία άνω τελεία στον αγώνα τους. Η δουλειά που είχαν ήδη κάνει όμως, διευκόλυνε τις γυναίκες να έχουν πιο ενεργό ρόλο κατά τη διάρκεια του πολέμου.

Η συνεισφορά τους κατά τον Ά Παγκόσμιο Πόλεμο απέδειξε ότι οι γυναίκες ήταν απαραίτητες για την οικονομική ευημερία της χώρας, κι αναγνωρίστηκε με τη θέσπιση ψήφου για τις γυναίκες από την ηλικία των 30 ετών το 1918.

Η ταινία: «Σουφραζέτες» (Suffragette - 2015)

Οι Σουφραζέτες δεν προέρχονταν από αριστοκρατικές τάξεις, ήταν εργαζόμενες γυναίκες που συνειδητοποίησαν ότι η ειρηνική διαμαρτυρία δεν έφερνε αποτελέσματα. Στραμμένες στη βία ως τη μόνη διέξοδο, ήταν έτοιμες να χάσουν τα πάντα στον αγώνα τους για ισότητα. Η Μοντ είναι μία από αυτές. Ο αγώνας της για αξιοπρέπεια μοιάζει με θρίλερ, αλλά είναι ταυτόχρονα συγκινητικός και θα εμπνεύσει πολλές γενιές γυναικών στην πορεία του.

«Μας ενδιέφερε να πούμε την ιστορία μιας εργαζόμενης γυναίκας του 1912. Κάναμε ενδελεχή έρευνα - από ημερολόγια κι απομνημονεύματα, αστυνομικές αναφορές κι ακαδημαϊκά κείμενα. Τότε δημιουργήσαμε το φανταστικό, σύνθετο χαρακτήρα της Μοντ, η οποία συμμετέχει σε αληθινά γεγονότα και συναντά στον δρόμο της χαρακτήρες - κλειδιά του κινήματος, όπως η Έμελιν Πάνκχερστ, η Έμιλι Γουάιλντινγκ Ντέιβισον και ο Ντέιβιντ Λόιντ Τζορτζ.» - Σάρα Γκάβρον

Η σεναριογράφος Άμπι Μόργκαν - η οποία έχει στο πλούσιο βιογραφικό της, τα σενάρια για άλλες δύο γυναικείες ιστορικές φιγούρες, τη «Σιδηρά Κυρία» (το πορτρέτο της Μάργκαρετ Θάτσερ) και την «Αόρατη Γυναίκα» (ερωτική ιστορία σχετικά με τον Τσαρλς Ντίκενς), αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Δεν ήθελα να γράψω απλά τη βιογραφία μιας ιστορικής φιγούρας. Από την άλλη σκεφτόμουνα, πως θα εξερευνήσει κανείς την ιστορία του κινήματος χωρίς την Έμελιν, την Κρίσταμπελ και τη Σύλβια Πάνκχερστ στο επίκεντρο; Θα ήταν πιο ενδιαφέρον να παρακολουθήσουμε την ιστορία μέσα από τα μάτια μιας άγνωστης γυναίκας, να μαρτυρήσουμε πως ο κόσμος παρασύρεται στο φονταμενταλισμό και πως είναι διατεθειμένοι να θυσιάσουν τα πάντα στον βωμό ενός ιδανικού».

«Τα καλά σενάρια έχουν να κάνουν με το τι κρατάς, και τι επιλέγεις να αφήσεις έξω από την ιστορία, ειδικά μ' ένα θέμα τόσο αχανές όσο αυτό. Το πρώτο προσχέδιο είχε ως βασικό χαρακτήρα του την Άλις, μια γυναίκα της αριστοκρατικής τάξης που υποδύεται η Ρομόλα Γκαράι. Παρ' όλο που ήταν συναρπαστικός ο χαρακτήρας της, φάνταζε πολύ μακρυά από την εργατική τάξη. Τότε η Σάρα με επανέφερε και μου είπε ότι ο πιο ενδιαφέρον χαρακτήρας είναι η Μοντ.» και συμπληρώνει η Γκάβρον: «Ιδού ένας χαρακτήρας με συναισθήματα κι εμπειρίες, με τον οποίο μπορούμε να ταυτιστούμε».

Η Μοντ, την οποία υποδύεται η Κάρεϊ Μάλιγκαν, είναι αρχικά διστακτική για το κίνημα των σουφραζέτων. Φοβάται να ξεχωρίσει από το πλήθος, να ρισκάρει τη δουλειά της και την ησυχία του σπιτιού της. Σιγά σιγά βρίσκει τη δύναμη και το κίνητρο να λάβει μέρος σε μια τόσο δύσκολη μάχη. Για τη Μοντ, όπως και για τις περισσότερες σουφραζέτες, αυτό σήμαινε τρομερές συνέπειες στην προσωπική τους ζωή.

«Ήμασταν μαγεμένοι από το πόσο μπροστά από την εποχή τους ήταν αυτές οι γυναίκες. Έσπαγαν όλα τα ταμπού και τις προκαταλήψεις της κοινωνίας. Συνειδητοποιήσαμε πόσο λίγα γνωρίζει για το θέμα ο κόσμος. Κατά κάποιο τρόπο έχει θαφτεί. Δε διδάχθηκε ποτέ στα σχολεία και κανείς δε γνωρίζει πόσο πραγματικά μακρυά έφτασαν οι σουφραζέτες για να ακουστούν - οι βομβαρδισμοί και οι βανδαλισμοί, οι ξυλοδαρμοί από την αστυνομία. Ήταν μια ανείπωτη ιστορία.» - Σάρα Γκάβρον

«Κανείς από τους ανθρώπους που ξέρω, δε γνωρίζει για τις απεργίες πείνας ή για τις επιθέσεις σε δημόσιες εκθέσεις και κτίρια. Δε γνώριζα τίποτα για όλα αυτά πριν αναλάβω τον ρόλο της Μοντ. Ήξερα την εξευγενισμένη σχολική εκδοχή - γυναίκες με κοπέλα και φορέματα να παρελαύνουν τραγουδώντας και πίνοντας τσάι. Δεν γνώριζα την αλήθεια αυτών των γυναικών. Βρήκα μια αυτοβιογραφία με τίτλο "The Hard Way Up" της Χάνα Μίτσελ, που ήταν ένα εργαζόμενο κορίτσι με ελάχιστη εκπαίδευση. Κατέληξε να είναι καταλυτικός παράγοντας για το κίνημα. Η ανακάλυψη του κινήματος για εκείνη, ήταν ότι και για τη Μοντ. Τα μάτια της άνοιξαν και άνθρωποι την ενέπνευσαν. Τελικά βρήκε τη δική της φωνή. Είχα πάντα το βιβλίο μαζί μου στα γυρίσματα.» - Κάρεϊ Μάλιγκαν

Η Αν-Μαρί Νταφ υποδύεται τη Βάιολετ, η οποία εργάζεται μαζί με τη Μοντ στο πλυσταριό και είναι η πρώτη που της μαθαίνει για το κίνημα. Ενώ η Έλενα Μπόναμ Κάρτερ είναι η Έντιθ, μία χημικός της μεσαίας τάξης, η οποία χρησιμοποιεί το κατάστημα του συζύγου της για τις μυστικές συναντήσεις των σουφραζέτων. Την Έμελιν Πάνκχερστ ενσαρκώνει η Μέριλ Στριπ.

Άλλο ένα πραγματικό πρόσωπο που υπάρχει στην ταινία είναι η Έμιλι Γουάλντινγκ Ντέιβισον (Νάταλι Πρες), η γυναίκα που τραυματίστηκε θανάσιμα από το άλογο του Βασιλιά Γεωργίου Έ στον Ιππόδρομο του Έπσομ στις 4 Ιουνίου του 1913. Η Ντέιβισον αποπειράθηκε να τοποθετήσει τη σημαία των σουφραζέτων στο άλογο του Βασιλιά για να κερδίσει την προσοχή του κόσμου. Αν η Ντέιβισον αυτοκτόνησε (υπέκυψε στα τραύματα της τέσσερις ημέρες μετά τα γεγονότα) ή ήταν απλά ένα τραγικό ατύχημα, παραμένει άγνωστο.

Με τη δεύτερη μεγάλου μήκους ταινία της, η Σάρα Γκαβρόν, κερδίζει τις εντυπώσεις, καθώς μεταφέρει στην μεγάλη οθόνη την ιστορία του κινήματος υπέρ του δικαιώματος ψήφου στις γυναίκες. Η Βρετανίδα σκηνοθέτης, οκτώ χρόνια μετά το υποψήφιο για Bafta κινηματογραφικό της ντεμπούτο με το φιλμ, «Brick Lane» (2007), επιστρέφει με τη νέα της δημιουργία.

Το φιλμ «Σουφραζέτες», αποτυπώνει με πιστότητα την ιστορία του κινήματος. Πρόκειται για μία αξιόλογη προσπάθεια, με καλή αναπαράσταση της εποχής και δύο προσεγμένες ερμηνείες, από την Κάρεϊ Μάλιγκαν και την Έλενα Μπόναμ Κάρτερ. Μία ταινία με πανανθρώπινα μηνύματα, συμβολική αλλά ταυτόχρονα και διαχρονική.

«Ο όρος Σουφραζέτες χρησιμοποιήθηκε χλευαστικά από το Βρετανικό τύπο, για να περιγράψει τις ακτιβίστριες που αγωνίζονταν για το δικαίωμα ψήφου (suffrage). Ο όρος άλλαξε φύση εξαιτίας του ίδιου του κινήματος. Οι σουφραζέτες δημιουργούσαν προβλήματα στις επικοινωνίες, έκοβαν τηλεγραφικά καλώδια, έσπαγαν ταχυδρομικά κουτιά, πήγαιναν φυλακή, έκαναν απεργία πείνας, όλα για να κερδίσουν την προσοχή του κόσμου για το κίνημα τους. Με άφηνε έκπληκτη το γεγονός ότι αυτή η ιστορία δεν είχε ειπωθεί ποτέ. Ήμασταν μια ομάδα γυναικών και φυσικά μας γοήτευε το υλικό.» - Σάρα Γκάβρον

Το ντεμπούτο της Σάρα Γκάβρον ήταν το «Brick Lane», το οποίο ήταν υποψήφιο για Βραβείο BAFTA, ενώ απέσπασε το Βραβείο The Alfred Dunhill Talent στο Φεστιβάλ του Λονδίνου. Πριν από αυτό, το «This Little Life» που είχε γυρίσει για το BBC TV, της χάρισε το Τηλεοπτικό BAFTA Καλύτερης Νέας Σκηνοθέτιδας. Το ντοκιμαντέρ της «The Village At The End of The World», ήταν υποψήφιο για το Βραβείο Grierson, ενώ απέσπασε το Βραβείο Margaret Mead. Το 2019, η Σάρα Γκαβρόν παρουσιάσε την ταινία της «Rocks».

Σουφραζέτες / Suffragette

Σκηνοθεσία: Σάρα Γκέιβρόν

Σενάριο: Εϊμπι Μόργκαν

Πρωταγωνιστούν: Κάρεϊ Μάλιγκαν, Έλενα Μπόναμ Κάρτερ, Μέριλ Στριπ, Μπεν Γουίσοου, Μπρένταν Γκλίζον, Αν Μαρί Νταφ

Φωτογραφία: Εντουαρντ Γκράου

Μοντάζ: Μπάρνεϊ Πάιλινγκ

Μουσική: Αλεξάντρ Ντεσπλά

Έτος Παραγωγής: 2015

Χώρα Παραγωγής: Ηνωμένο Βασίλειο, Γαλλία

Διάρκεια: 106 λεπτά

Πηγή: tvxs.gr

Κίρκη

Η Madeline Miller δεν θα έβαζε ποτέ την Κίρκη να γονατίσει στα πόδια του Οδυσσέα

γράφει η Λία Παπαϊωάννου

Το βιβλίο Κίρκη (κυκλοφορεί στα ελληνικά από τις εκδόσεις Διόπτρα) είναι ένα ανάγνωσμα που σε ρουφάει μέσα στις σελίδες του, όπως η Χάρυβδη ρουφούσε τα πλοία στην Οδύσσεια. Η Madeline Miller πέρασε 7 χρόνια γράφοντάς το, θέλοντας να δώσει στην Κίρκη της μια αυθεντική, δική της, πιστευτή και ειλικρινή φωνή. 

Έχοντας τελειώσει το πεντακοσίων κάτι σελίδων βιβλίο της μέσα σε δύο ημέρες, μπορώ να πω ότι μάλλον τα κατάφερε. Η συγγραφέας του bestseller που διεκδικεί το Women’s Prize for Fiction 2019, είναι χαρούμενη με την Ελλάδα και τον καιρό της. Τη συνάντησα στο βιβλιοπωλείο των εκδόσεων Διόπτρα στο κέντρο της Αθήνας ένα πρωινό πριν από λίγες ημέρες. Αφορμή για την επίσκεψή της στη χώρα μας ήταν το γεγονός πως την 1η Οκτωβρίου παρουσίασε τα βιβλία της -«Κίρκη» και «Το τραγούδι του Αχιλλέα»- στο Public Συντάγματος.

Ζεστασιά κι ενθουσιασμός στη φωνή και την παρουσία της. Μετά τις συστάσεις τη ρώτησα γιατί πιστεύει ότι λέμε ακόμα πως «όλοι οι άντρες είναι γουρούνια». Τι σχέση έχει με την Κίρκη όλο αυτό; Γέλασε και απάντησε χωρίς να το σκεφτεί. Όλες οι απαντήσεις ήταν μέσα της, όπως και όλη η γνώση για τη μυθολογία..

«Για εμένα το γεγονός ότι μεταμορφώνει τους άνδρες σε γουρούνια είναι κάπως πιο περίπλοκο από το απλοϊκό: Τα γουρούνια είναι κακά, οι άνδρες είναι κακοί, οι άνδρες είναι γουρούνια. Τα γουρούνια είχαν μια διαφορετική σημασία τότε. Η ιδέα ότι τα γουρούνια είναι κακά επιβλήθηκε περισσότερο με τον Ιουδαϊσμό και τον Χριστιανισμό, τότε τα χρησιμοποιούσαν για θυσίες, συνδέονταν με θεές. Είναι πιο μυστηριώδης αυτή η μεταμόρφωση», είπε και βουτήξαμε παρέα στο μυστήριο της Κίρκης.

Πότε είχες την πρώτη σου επαφή με την ελληνική μυθολογία;

Ήμουν 5 ή 6 χρόνων όταν η μαμά μου ξεκίνησε να μου διαβάζει αποσπάσματα από την Ιλιάδα και την Οδύσσεια. Ερωτεύτηκα τους Θεούς, ερωτεύτηκα τους ήρωες, τα τέρατα και ξεκίνησα να διαβάζω όσους ελληνικούς μύθους μπορούσα. Και μετά πήγα σχολείο και τα σχολεία μας στη μεγάλη τους πλειοψηφία δεν προσφέρουν τη δυνατότητα να μάθεις αρχαία ελληνικά, αλλά πήρα το μάθημα των Λατινικών και ο δάσκαλος μου προσφέρθηκε να με μάθει αρχαία ελληνικά κι ενθουσιάστηκα. Επιπλέον είχα δει ως τότε πολλή από την αρχαία ελληνική τέχνη. Μέναμε κοντά στη Νέα Υόρκη και συγγνώμη ξέρω ότι τα έχουν κλέψει από εσάς και ότι ανήκουν εδώ, αλλά αγαπούσα να τα βλέπω. Όταν ήμουν 10 η μητέρα μου με έφερε στην Ελλάδα και ήμουν στον Παράδεισο.

Ένιωσες σύνδεση προφανώς με τους μύθους και την αρχαία ελληνική φιλοσοφία. Δεν μπορώ να εξηγήσω πώς ένα τόσο μικρό παιδί να θέλει να μάθει αρχαία Ελληνικά. Εμείς τα διδασκόμαστε στο σχολείο και οι περισσότεροι αντιδρούμε.

Οι ιστορίες είχαν τεράστια δύναμη πάνω μου. Ο πρώτος στίχος της Ιλιάδας λέει: “Διηγήσου Θεά για την καταστροφική οργή του Αχιλλέα”. Αυτό είναι τελείως διαφορετικό απ’ όσα συνήθως διαβάζουν τα παιδιά και με έκανε αμέσως να θέλω να μάθω περισσότερα. Από την άλλη μου άρεσε πολύ το γεγονός ότι πολλοί από τους ήρωες και τους θεούς ακόμα σε αυτές τις ιστορίες είχαν τόσα ελαττώματα και, αυτό με έκανε να νιώθω ότι είναι ανθρώπινοι. Ένιωθα ότι είναι πραγματικές ιστορίες για αληθινούς ανθρώπους.

Ήθελες από μικρή να ξαναπείς αυτές τις ιστορίες;

Ήθελα καιρό να ξαναειπωθούν αυτές οι ιστορίες αλλά για μεγάλο διάστημα δεν σκεφτόμουν ότι εγώ θα μπορούσα να τις ξαναπώ. Σπούδασα τους Κλασικούς πήρα το Master μου στην Κλασική Λογοτεχνία και τη Λατινική και Αρχαία Ελληνική Γραμματεία και από την άλλη ήθελα να γίνω συγγραφέας, αλλά αυτά τα δύο ήταν εντελώς διαφορετικά πεδία. Για τους κλασικούς έγραφα μόνο ακαδημαϊκά. Και μετά στα 21 μου, αφού είχα γράψει πολλά σύγχρονα κείμενα, σκηνοθέτησα μία παράσταση το “Τρωίλος και Χρυσηίδα” του Σαίξπηρ, που είναι η δική του εκδοχή της Ιλιάδας. Και τότε έγινε το κλικ μέσα μου, πως κι εγώ θα μπορούσα να γράψω κάτι τέτοιο. Αλλά μετά είχα μεγάλο άγχος γιατί μου αρέσουν τόσο πολύ τα έπη, και τα σέβομαι πολύ και φοβόμουν ότι ίσως πρόσβαλα κάποιον, δεν ήθελα να τα αλλάξω, ήθελα να γράψω πολύ κοντά σε αυτά που είχε γράψει ο Όμηρος, σαν να διαλεγόταν κάπως το έργο μου με το δικό του, ήθελα να είμαι σίγουρη ότι δικαιώνω και σέβομαι τα έργα του.

Γιατί διάλεξες την Κίρκη; Γιατί όχι τη Ναυσικά ή την Καλυψώ;

Όλες οι γυναίκες στα έπη και οι άνδρες επίσης θα μπορούσαν να έχουν τις δικές τους ιστορίες, αλλά αγαπώ το γεγονός ότι η Κίρκη είναι μια αυτοδημιούργητη γυναίκα. Γεννιέται θεά αλλά εφευρίσκει τη μαγεία και η μαγεία την οποία εξασκεί δεν είναι μια υπερδύναμη που έρχεται έτσι απλά, είναι μια δύναμη η οποία προκύπτει από τη γνώση και την αφοσίωση, τις ικανότητες και τη δουλειά. Εγώ τη βλέπω σαν καλλιτέχνη, όχι μόνο σαν μάγισσα, αν και η μαγεία είναι η τέχνη της. Γνέφει, τραγουδά και μου άρεσε πολύ η ιδέα μιας γυναίκας καλλιτέχνιδας. Επίσης είναι πολύ ασυνήθιστο που της επιτρέπεται να έχει αυτές τις δυνάμεις και τελικά να μην τιμωρείται γι’ αυτές στο τέλος της ιστορίας. Με ενδιέφερε αυτό και ήθελα να μάθω περισσότερα πράγματα γι’ αυτήν γιατί κάνει ένα πολύ μικρό cameo στην ιστορία της Οδύσσειας. Ήθελα να το αντιστρέψω αυτό, να κάνω εκείνη τον βασικό χαρακτήρα και τον Οδυσσέα guest star.

Ήθελες να της δώσεις και παραπάνω δύναμη με τον τρόπο που την παρουσίασες ως αυτοδημιούργητη, χειραφετημένη γυναίκα; Κάπως σαν απάντηση στον σεξισμό που συχνά υπάρχει στην ελληνική μυθολογία;

Είναι σεξιστικός ο κόσμος στη μυθολογία. Και μάλιστα στην Οδύσσεια υπάρχει η σκηνή όπου η Κίρκη γονατίζει μπροστά στον Οδυσσέα, ενώ εκείνος προτάσσει το ξίφος του. Ήξερα ότι δεν θα την έβαζα να γονατίσει μπροστά του στη δική μου εκδοχή. Το απόσπασμα για την Κίρκη στην Οδύσσεια το διηγείται ο ίδιος ο Οδυσσέας, ο οποίος είναι ο μεγάλος ψεύτης της αρχαίας ελληνικής Γραμματείας. Οπότε γιατί να πιστέψουμε εκείνον; (Γέλια) Το είδα σαν ευκαιρία αφού το περιγράφει ο ίδιος, να φανταστούμε πώς θα ήταν η ιστορία αν κάποια από όσα έλεγε απλά τα σκαρφιζόταν ή αν ήθελε να δείξει τον εαυτό του καλύτερο από ό,τι ήταν. Οπότε δίνουμε σε εκείνη τη δύναμη, της δίνουμε τον έλεγχο του εαυτού της.

Πώς νιώθεις που το βιβλίο σου θα γίνει τηλεοπτική σειρά;

Ενθουσιασμένη. Δεν θα λάβω μέρος σε όλο αυτό κι αυτό με κάνει να αγχώνομαι κάπως, αλλά νιώθω πολύ καλά για τους ανθρώπους στους οποίους έδωσα το βιβλίο και περιμένω με ενθουσιασμό να δω πώς θα το μεταμορφώσουν. Νομίζω ότι θα βγει την άνοιξη του 2021 ή κάποια στιγμή μέσα σε εκείνη τη χρονιά.

Τις σειρές «Ηρακλή» και «Ζήνα» τις είχες δει ποτέ; Σκέφτηκες κάποια στιγμή “Θα κάνουν το βιβλίο μου μια τέτοια περιπέτεια δράσης;”

Μεγάλωσα με τη Ζήνα, δεν την έβλεπα φανατικά αλλά έπαιζε πολύ την εποχή που μεγάλωνα. Νομίζω ότι αυτές οι σειρές εξαρχής είχαν φτιαχτεί για να είναι campy, υπερβολικές και αστείες με έναν τρόπο. Πιστεύω ότι αυτός ήταν ο στόχος τους και τον πέτυχαν. Αλλά αυτός δεν είναι ο δικός μου στόχος. Εγώ αυτά που γράφω τα αποκαλώ “μυθολογικό ρεαλισμό”. Οπότε θέλω να νιώθω ότι είναι αληθινοί άνθρωποι, θέλω να τους πάρω στα σοβαρά και θέλω να φανταστώ ότι μπαίνω στον ψυχισμό τους και να καταλάβω ας πούμε γιατί η Κίρκη μεταμορφώνει τους άνδρες σε γουρούνια, γιατί αυτό είναι το μεγάλο μυστήριο για τον χαρακτήρα της από τον Όμηρο. Δεν λέει γιατί το κάνει, ο Οδυσσέας δεν τη ρωτάει και ποτέ δεν μαθαίνουμε το γιατί, παρότι είναι κάτι ακραίο αυτό που συμβαίνει. Εμένα, λοιπόν, μου αρέσει να φαντάζομαι την ψυχολογία ενός χαρακτήρα, η Ζήνα νομίζω δεν είναι καθόλου επικεντρωμένη στην ψυχολογία. (Γέλια).

Είναι αυτός ο λόγος για τον οποίο σου παίρνει τόσο καιρό να ολοκληρώσεις ένα βιβλίο. Είναι γνωστό ότι το πρώτο σου, “Το τραγούδι του Αχιλλέα” πήρε 10 χρόνια για να ολοκληρωθεί.

Ναι. Και η Κίρκη πήρε 7. Είναι όντως μια μακρά διαδικασία και ναι συμβαίνει ακριβώς γι’ αυτό. Πιο συγκεκριμένα για την Κίρκη, επειδή η ίδια λέει την ιστορία της ήθελα η φωνή της να ακούγεται αληθινή. Ήθελα εγώ να τη νιώθω αληθινή, για να νιώθω ότι ζω μέσα της. Έπρεπε να ωριμάσει και η ίδια και οι άλλοι χαρακτήρες, ήθελα να έχουν την αίσθηση αληθινών ανθρώπων που ζουν στον κόσμο τους ακόμα κι αν δεν ακούμε τις δικές τους φωνές.

Στο βιβλίο αφιερώνεις δύο μεγάλα κομμάτια στον τοκετό, διαδικασία που δεν βλέπουμε συχνά να περιγράφεται με τόση ωμότητα στη λογοτεχνία. Σαν να αφιερώθηκες στο να τον δείξεις με τον σωστό τρόπο.

Ναι, έχεις δίκιο. Πιστεύω ότι τόσα κομμάτια των γυναικείων ιστοριών μένουν εκτός της λογοτεχνίας ειδικά σε ό,τι αφορά τις επικές ιστορίες λόγω της ιδέας ότι δεν είναι αρκετά ενδιαφέροντα κομμάτια. Αλλά είναι δύσκολο να φανταστώ κάτι πιο επικό από τον τοκετό. Είναι ζωή και θάνατος, είναι υψηλό ρίσκο, είναι πολύ συναισθηματική διαδικασία και ταυτόχρονα είναι πολύ έντονη διαδικασία και σωματικά. Οπότε ήθελα να τιμήσω τον τοκετό και μέσω της σκηνής όπου η Κίρκη λειτουργεί σαν μαία αλλά και με την ίδια να γεννά. Ήθελα να είναι μεγάλα, σημαντικά κομμάτια γιατί είναι σημαντικά στη ζωή των γυναικών.

Και μένουν και εντελώς εκτός, κυρίως επειδή οι άνδρες γράφουν τις ιστορίες τους.

Ναι, ακριβώς αυτό. Γι’ αυτό ήθελα να έχουν την πλήρη ένταση που έχουν και στην πραγματικότητα.

Έγραψες ένα βιβλίο βασισμένο στην Ιλιάδα κι ένα στην Οδύσσεια. Πάνε τα έπη. Τώρα τι θα κάνεις;

(Γελάει) Μου αρέσει η Αινειάδα επίσης, και λυπάμαι που το λέω, γιατί ήταν λατινικό έπος, αλλά κι εκείνος αγαπούσε τον Όμηρο. Και νιώθω ότι και οι δύο μας αγαπάμε τον Όμηρο. Έχουμε αυτό το κοινό. Οπότε με ενδιαφέρει πολύ αυτό και παράλληλα γράφω μια σύντομη ιστορία για την Πανδώρα. Παράλληλα σκηνοθετώ έργα του Σαίξπηρ, και σκέφτομαι και την “Τρικυμία” που έχει επίσης να κάνει με μάγισσες και μαγικά και ένα νησί, σαν να προέρχεται από την παράδοση της Κίρκης, αλλά προέχει η Πανδώρα. Μετά όλα τα υπόλοιπα.

Θα δικαιώσεις και την Πανδώρα; Είναι παράξενο πως από τα αρχαία χρόνια οι γυναίκες συνδέονταν με το κακό.

Την Πανδώρα την κατηγορούν για τα πάντα. Επειδή είναι πολύ περίεργη, πράγμα που για εμένα είναι ένα υπέροχο χαρακτηριστικό στους ανθρώπους. Είναι μια φιγούρα όπως η Εύα στην βίβλο. Τη δημιούργησαν οι θεοί, παίρνει το φταίξιμο για όλα.

Έχεις δύο κόρες. Τους διαβάζεις μύθους;

Ναι, αλλά είμαι πολύ προσεκτική γιατί είναι πολύ μικρές ακόμα, η μεγαλύτερη είναι μόλις 5 ετών και ταράζεται πολύ. Ας πούμε όταν πεθαίνει ο Ίκαρος ήταν μια δύσκολη στιγμή για εκείνη. Οπότε περιμένω να μεγαλώσει λίγο ακόμα για να την αναστατώνουν λιγότερο οι μύθοι. Αλλά αγαπούν και οι δύο τις ιστορίες της Αθηνάς, της Άρτεμης, των Αμαζόνων. Οι τελευταίες είναι οι αγαπημένες τους.

Δυνατές γυναίκες. Παραλείπεις τα σεξιστικά κομμάτια των ιστοριών;

Ναι, δυνατές γυναίκες όντως. Σίγουρα προσαρμόζω τους μύθους καθώς τους διηγούμαι. Όταν είναι μεγαλύτερες και νιώσω ότι μπορώ να τους πω αυτό είναι σεξιστικό και να το εξηγήσω, θα το κάνω. Αλλά τώρα, ναι, απλά τα αφήνω εκτός.

Λίγα λόγια για το βιβλίο

Πολύ συχνά, οι γυναίκες στην αρχαία ελληνική μυθολογία κατατάσσονται σε δύο κατηγορίες. είναι είτε δολοφονικές μέγαιρες με φριχτή κατάληξη είτε ενάρετα και τραγικά πιόνια με αμελητέα επίδραση.

Η Κίρκη είναι διαφορετική. Είναι μία από τις ελάχιστες γυναίκες της αρχαιότητας που επιτρέπεται να έχει δύναμη και δεν τιμωρείται γι’ αυτό στο τέλος της ιστορίας. Δεν είναι ούτε μοχθηρή ούτε αθώα, αλλά πολυσύνθετη.

Η Κίρκη αντιπροσωπεύει τη γυναικεία δύναμη και αυτό προκαλεί και τρομάζει. Είναι η γυναίκα που έχει περισσότερη δύναμη απ’ όση η κοινωνία λέει ότι πρέπει να έχει.

Η Miller, με ιδιαίτερο λυρισμό και μαεστρία, υφαίνει τον χαρακτήρα της Κίρκης μεταφέροντας τα μυθικά τέρατα και τις περιπέτειές της στο σήμερα και αποδεικνύοντας πόσο επίκαιρη παραμένει η ιστορία της.

Χαρακτηρίστηκε ως το βιβλίο της χρονιάς από τα έντυπα THE GUARDIAN, TELEGRAPH, SUNDAY TELEGRAPH, I PAPER, SUNDAY EXPRESS, IRISH TIMES, TIMES LITERARY SUPPLEMENT, AMAZON, AUDIBLE, BUZZFEED, REFINERY 29, WASHINGTON POST, BOSTON GLOBE, SEATTLE TIMES, TIME MAGAZINE, NEWSWEEK, PEOPLE, ENTERTAINMENT WEEKLY, KIRKUS, PUBLISHERS WEEKLY

Πηγή: ladylike.gr

Η ωραιότερη λέξη της ελληνικής γλώσσας

Εσείς ξέρατε ποια είναι η ωραιότερη λέξη της ελληνικής γλώσσας;

«Ποία είναι η ωραιοτέρα λέξις της ελληνικής γλώσσης;» αναρωτιόταν ο Πέτρος Χάρης (Ιωάννης Μαρμαριάδης 1902-1998)… πριν από περίπου 80 χρόνια και ξεκινούσε ένα όμορφο δημοσιογραφικό παιχνίδι, δημοσιεύοντας τις απόψεις των σπουδαιότερων λογοτεχνών, δημοσιογράφων αλλά και πολιτικών της εποχής· μιας εποχής κατά την οποία κυρίως ο κόσμος των Τεχνών και των Γραμμάτων ερωτοτροπούσε με τη γλώσσα μας, επηρεασμένος σαφώς από την εθνική πολιτική και τον αστικό εκσυγχρονισμό της σχολικής γνώσης που διαμόρφωνε τη νέα ελληνική γλώσσα.

Νομοσχέδια και γλωσσο-εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις από το 1913 και εντεύθεν, καθώς και το νεοφιλελληνικό γλωσσικό κίνημα που αναπτύχθηκε στο εξωτερικό -κυρίως στη Γαλλία με αιχμή την ίδρυση του Ινστιτούτου της Σορβόνης (1920) από τον Hubert Pernot (1870-1946)- έδιναν νέες διαστάσεις στην ευρεία κατανόηση και διάδοση του ελληνικού πνεύματος τόσο στο εσωτερικό όσο και στην Ευρώπη.

Την ώρα που το παιχνίδι αυτό παιζόταν στον Τύπο της Γαλλίας, στην Ελλάδα ο Π. Χάρης, εκμεταλλευόμενος το γεγονός ότι στον τόπο μας ακόμη και η καθημερινή γλώσσα χώριζε τους ανθρώπους σε στρατόπεδα, καλούσε τους διανοούμενους να απαντήσουν.

Έτσι, ο Κωστής Παλαμάς απάντησε ότι η ωραιότερη λέξη είναι ο «δημοτικισμός», ο Γρηγόρης Ξενόπουλος έβρισκε γοητεία στη λέξη «αισιοδοξία», ο Σπύρος Μελάς χωρίς δισταγμό έβρισκε πιο ελκυστική τη λέξη «ελευθερία» και ο στιλίστας Ζαχαρίας Παπαντωνίου εξήρε την ομορφιά της λέξης «μοναξιά».

Ο ζωγράφος και καθηγητής της Σχολής Καλών Τεχνών Ουμβέρτος Αργυρός επέλεγε τη λέξη «χάρμα» διότι, όπως υποστήριζε, δεν υπάρχει σε καμία άλλη γλώσσα και στα πέντε γράμματά της κλείνει ό,τι χίλιες άλλες λέξεις μαζί.

Ο Σωτήρης Σκίπης ανέσυρε τη λέξη «απέθαντος» από τα βυζαντινά κείμενα, διαχωρίζοντάς την από τη λέξη «αθάνατος», και ο Παντελής Χορν δήλωσε παντοτινή προτίμηση στη λέξη «νειάτα».

Ο αλησμόνητος Αθηναιογράφος Δημήτριος Γρ. Καμπούρογλους, παρά τα χρόνια του, προτιμούσε τη λέξη «ιμερτή», δηλαδή την αγαπητή, την ποθητή. Ο θεατράνθρωπος Νικόλαος Λάσκαρις τη «ζάχαρη», ο ιστορικός Διονύσιος Κόκκινος τη λέξη «χίμαιρα», ο ζωγράφος Παύλος Μαθιόπουλος το «φως» και ο γλύπτης Μιχαήλ Τόμπρος τη λέξη «ουσία».

Ο Παύλος Νιρβάνας (Πέτρος Κ. Αποστολίδης), προφανώς επηρεασμένος από τον τόπο του (Σκόπελο), αγαπούσε τη λέξη «θάλασσα». Οι ζωγράφοι αποκάλυπταν τις ευαισθησίες τους: Ο Δημήτριος Γερανιώτης ήθελε την «αρμονία», ο Κωνσταντίνος Παρθένης την «καλημέρα» και ο Δημήτριος Μπισκίνης το «όνειρο».

Ως προς τις γυναίκες που κυριαρχούσαν στην πνευματική ζωή, η λαογράφος Αγγελική Χατζημιχάλη ήθελε «πίστη», ενώ η 25χρονη ηθοποιός Ελένη Παπαδάκη, η οποία έμελλε να δολοφονηθεί άδικα στα Δεκεμβριανά του 1944, δήλωνε πως «η λέξις που περικλείει τα περισσότερα πράγματα, τα πάντα θα έλεγα, είναι η λέξις «ΖΩΗ»»!

Η ιατρός και συγγραφέας Άννα Κατσίγρα ήθελε «χαρά» και η καθηγήτρια του Ελληνικού Ωδείου Αύρα Θεοδωροπούλου αναζητούσε την «καλοσύνη».

Ενδιαφέρουσες όμως ήταν και οι απαντήσεις των πολιτικών του 1933:

Ο στρατιωτικός και Πρόεδρος της Γερουσίας Στυλιανός Γονατάς προτιμούσε το «εμπρός», ο Αλέξανδρος Παπαναστασίου τη λέξη «μάννα» και ο πρόεδρος της Βουλής Θεμιστοκλής Σοφούλης τη λέξη «φιλότιμο» διότι εκφράζει έναν ολόκληρο ηθικό κόσμο και δεν υπάρχει σε άλλη γλώσσα του κόσμου.

Ο αρχηγός του Αγροτικού Κόμματος Ελλάδος Ιωάννης Σοφιανόπουλος πρότασσε την «ανατολή» και ο ιδρυτής του ίδιου κόμματος Αλέξανδρος Μυλωνάς τη λέξη «πόνος».

Αισιοδοξία, ελευθερία, μοναξιά, νειάτα, ιμερτή, θάλασσα, αρμονία, καλημέρα, όνειρο, πίστη και ζωή είναι λέξεις με τις οποίες πορευόταν η Ελλάδα πριν από ογδόντα χρόνια. Ατένιζε την έξοδο από την οικονομική κρίση, έπαιζε με τη ζωντανή ελληνική γλώσσα και επέτρεπε στην παγκόσμια κοινότητα να βαφτίζεται στα νάματά της.

Πηγή: pronews.gr

Ψήφος στη γυναίκα

«Ψήφο στη γυναίκα» διακήρυττε η Εφημερίδα των Κυριών το 1887. Σχεδόν μισό αιώνα μετά οι γυναίκες ψηφίζουν για πρώτη φορά... 

11 Φεβρουαρίου 1934: ιστορική ημέρα για τα δικαιώματα των γυναικών. Για πρώτη φορά οι Ελληνίδες προσφεύγουν στις κάλπες. Αποκτούν φωνή και κατοχυρώνουν έμπρακτα τη θέση τους στην κοινωνία. Το σύνθημα «Ψήφος στη γυναίκα» που γράφτηκε πρώτη φορά από την «Εφημερίδα των Κυριών» το 1887, γίνεται πράξη. 

Οι δημοτικές εκλογές της 11ης Φεβρουαρίου του 1934 έμειναν στην ιστορία για δύο πρωτοτυπίες. Για πρώτη φορά οι γυναίκες ψήφισαν και για πρώτη φορά εξελέγη κομουνιστής δήμαρχος. Οι εκλογές διεξήχθησαν σε κλίμα πολωτικό ανάμεσα στη βενιζελική και την αντιβενιζελική πλευρά. Παρότι στους εκλογικούς καταλόγους είχαν γραφτεί 2.655 γυναίκες, ψήφισαν μόνο 439. 

Η άρνηση της ηθοποιού Μαρίκας Κοτοπούλη να ψηφίσει στις συγκεκριμένες εκλογές έχει μείνει χαρακτηριστική με τη δήλωσή της. 

«Ψήφο θέλουν μόνο όσες είναι άσχημες και όσες αποφεύγουν να κάνουν παιδιά.» 

Το δικαίωμα του «εκλέγειν» στις Ελληνίδες δόθηκε με το προεδρικό διάταγμα το οποίο ψήφισε το Κόμμα των Φιλελευθέρων στις 5 Φεβρουαρίου 1930. Το δικαίωμα δεν ήταν καθολικό, αφορούσε στις δημοτικές και κοινοτικές εκλογές και προϋπέθετε την τήρηση συγκεκριμένων όρων. Μπορούσαν να ψηφίσουν μόνο όσες είχαν κλείσει τα 30 χρόνια και διέθεταν τουλάχιστον απολυτήριο Δημοτικού. 

Χρειάστηκαν χρόνια διαμαρτυριών και αγώνων του φεμινιστικού κινήματος και των γυναικείων οργανώσεων προκειμένου οι γυναίκες να αποκτήσουν ίσα δικαιώματα με τους άνδρες. Η υποτίμηση των γυναικών κυριαρχούσε στην ελληνική κοινωνία. Οι Ελληνίδες δεν μπορούσαν να ψηφίσουν με το επιχείρημα ότι είχαν περίοδο και η ψήφος τους ήταν «επικίνδυνη και αποκρουστέα», καθώς θεωρούνταν ανισόρροπες και σε έξαλλη κατάσταση. Ενδεικτικό της αντίληψης αυτής ήταν ένα απόσπασμα από την εφημερίδα «Νέα Ημέρα» στις 20 Μαρτίου 1928. 

«Παν θήλυ διατελεί εις ανισόρροπον και έξαλλον πνευματικήν κατάστασιν ωρισμένας ημέρας εκάστου μηνός… Νεώτεραι και ακριβέστεραι έρευναι καταδείκνυσιν ότι ου μόνον ωρισμένας ημέρας, αλλά δι’ όλου του μηνός τελούσιν άπαντα τα θήλεα εις πνευματικήν και συναισθηματικήν ανισορροπίαν… Η γυναικεία συνεπώς ψήφος είναι πράγμα επικίνδυνον, άρα αποκρουστέον». 

Χρειάστηκαν έντονες διαμαρτυρίες των γυναικείων οργανώσεων και χρόνια αγώνων του φεμινιστικού κινήματος μέχρι οι γυναίκες να αποκτήσουν ίσα δικαιώματα με τους άνδρες. 

Στην Ελλάδα στο φεμινιστικό κίνημα πρωτοστάτησε η Καλιρρόη Παρέν, η οποία διεκδίκησε τη συμμετοχή των γυναικών στα πολιτικά και επιδίωκε την ισότιμη αντιμετώπιση των δύο φύλων. «Ψήφος στη γυναίκα» ήταν το σύνθημα που γράφτηκε από την «Εφημερίδα των Κυριών», την πρώτη γυναικεία εφημερίδα που εξέδιδε η Καλιρρόη Παρέν. 

«Η Ελληνίς δύναται να αναλάβη τον της αναπτύξεώς της αγώνα μόνη, χωρίς την συνδρομήν του ανδρός. Διότι ούτος αδιαφορεί και εν τω εγωισμώ του εν επιθυμεί και θέλει, την δουλικήν υποταγήν της γυναικός εις τα νεύματά του», ήταν το αίτημα που διατυπώθηκε στο πρώτο φύλο της εφημερίδας στις 9 Μαρτίου 1887. 

Η Καλιρρόη Παρέν κατάφερε να πείσει τον πρωθυπουργό Δ. Γούναρη να υποστηρίξει την κατοχύρωση ψήφου στις γυναίκες. Έτσι, το 1921 ο Γούναρης υποσχέθηκε ψήφο στις γυναίκες και υπέβαλε στη Βουλή ανάλογη πρόταση με τους άνδρες βουλευτές να διαμαρτύρονται. Η ρηξικέλευθη, για την εποχή, πρόταση ψηφίστηκε τελικά από την κυβέρνηση Βενιζέλου το 1930. 

Η πλήρης κατοχύρωση των πολιτικών δικαιωμάτων των γυναικών θεσπίστηκε 22 χρόνια μετά στις 28 Μαΐου 1952. Οι Ελληνίδες στις πρώτες εκλογές που ακολούθησαν μετά την καθολική θέσπιση ψήφου δεν μπόρεσαν να ψηφίσουν γιατί δεν είχαν ενημερωθεί οι εκλογικοί κατάλογοι. Η πρώτη γυναίκα βουλευτής που εκλέγεται είναι η Ελένη Σκουρά με τον Ελληνικό Συναγερμό και η Βιργινία Ζάννα, γιαγιά του Αντώνη Σαμαρά, με το «Κόμμα των Φιλελευθέρων». 

Οι πρώτες βουλευτικές εκλογές στις οποίες τελικά ψηφίζουν οι Ελληνίδες είναι στις 19 Φεβρουαρίου του 1956.

Πηγή: mixanitouxronou.gr

Το ξέρω πως είμαι τρελή, μα η αγάπη κάποιον τρελαίνει

«Το ξέρω πως είμαι τρελή, μα η αγάπη κάποιον τρελαίνει».

Ο ανεκπλήρωτος έρωτας της παντρεμένης Πηνελόπης Δέλτα για τον Ίωνα Δραγούμη και τα πιθανά αίτια της αυτοκτονίας της... 

Η Πηνελόπη Δέλτα έχει χαρακτηριστεί ως η συγγραφέας «των παιδικών μας χρόνων», μιας και τα παιδικά μυθιστορήματα που έγραψε μεγάλωσαν πολλές γενιές εφήβων. 

«Τα μυστικά του βάλτου», «Τρελαντώνης», «Μάγκας», «Παραμύθι χωρίς όνομα», είναι τα πιο γνωστά βιβλία της. Η συγγραφέας είχε μια πολυτάραχη ζωή που ήταν άμεσα συνδεδεμένη με τις κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις στη χώρα. Έζησε έναν μεγάλο, αλλά ανεκπλήρωτο έρωτα. Κάποιοι λένε ότι και αυτή η απογοήτευση την οδήγησε στην αυτοκτονία στις 2 Μαΐου του 1941 και όχι μόνο η εισβολή των Γερμανών στην Αθήνα, όπως είναι η επικρατέστερη άποψη και σαφώς πιο ηρωική για την συγγραφέα των Μακεδονομάχων. 

Τα παιδικά χρόνια στο «χρυσό κλουβί» και ο γάμος της με τον Στέφανο Δέλτα 

Η συγγραφέας γεννήθηκε το 1874 στην Αλεξάνδρεια της Αιγύπτου, όπου έζησε περίπου μέχρι την εφηβεία της. 

Η Δέλτα ανέθρεψε τις κόρες της υποδειγματικά
Φωτογραφία: Ιστορικό αρχείο Μουσείου Μπενάκη

Η οικογένειά της ήταν εύπορη. Πατέρας της ήταν ο πολιτικός και εθνικός ευεργέτης, Εμμανουήλ Μπενάκης. Η Πηνελόπη ήταν το τρίτο παιδί από τα πέντε της οικογένειας αν και ο ένας αδελφός της πέθανε σε μικρή ηλικία. Η αρχοντική ανατροφή της της έδωσε τη δυνατότητα να μορφωθεί, αν και δεν ήταν συνηθισμένο για τα κορίτσια της εποχής. Όμως, η οικογένειά της ήταν πολύ πιεστική. Η αυστηρότητα των γονιών της και ο «αποστειρωμένος» τρόπος ζωής, την έκαναν από νεαρή ηλικία να αναζητεί διέξοδο. Έτσι, όταν το 1882 η οικογένειά ήρθε προσωρινά στην Ελλάδα, η κοπέλα προσπάθησε να ξεφύγει από το «χρυσό κλουβί». Γνώρισε τον Στέφανο Δέλτα, πλούσιο έμπορο από το Φανάρι και το 1895 τον παντρεύτηκε. Το ζευγάρι απέκτησε τρεις κόρες, οι οποίες έλαβαν εξίσου καλή ανατροφή με εκείνη της μητέρας τους. Από τις κόρες της απέκτησε εγγόνια αλλά και δισέγγονα, ένα εκ των οποίων είναι και ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, αν και ο ίδιος δεν πρόλαβε να τη γνωρίσει. Δέκα χρόνια μετά τον γάμο, το ζεύγος Δέλτα επέστρεψε στην Αλεξάνδρεια. Εκείνη η χρονιά (1905) ήταν μοιραία για τη συγγραφέα, καθώς τότε γνώρισε τον μεγάλο έρωτα της ζωής της. Τον Ίωνα Δραγούμη. 

Ο ανεκπλήρωτος έρωτας της Πηνελόπης Δέλτα 

Η Πηνελόπη Δέλτα γνώρισε τον Ίωνα Δραγούμη, που ήταν υποπρόξενος της Ελλάδας στην Αλεξάνδρεια, σε μια δεξίωση. Η έλξη που ένιωσαν ήταν αμοιβαία και σύντομα μετατράπηκε σε δυνατό έρωτα, που όμως δεν μπορούσε να εκπληρωθεί. 

Ο ανεκπλήρωτος έρωτας για τον Δραγούμη
τη βασάνιζε μέχρι το τέλος της ζωής της.
Φωτογραφία: Ιστορικό Αρχείο Μουσείου Μπενάκη

Η Δέλτα ήταν παντρεμένη και μητέρα. Το ήθος της δεν της επέτρεπε να δημιουργήσει εξωσυζυγικό δεσμό. Ο πόθος της για τον Δραγούμη όμως ήταν τόσο έντονος, που την έκανε να το ομολογήσει στον σύζυγό της. Εκείνος δεν της έδωσε το πολυπόθητο διαζύγιο και η συγγραφέας έπεσε σε κατάθλιψη. 

Το τελειωτικό χτύπημα ήρθε λίγο καιρό μετά, όταν ο αγαπημένος της έκανε δεσμό με τη Μαρίκα Κοτοπούλη. 

Σε επιστολή της Δέλτα προς τον Δραγούμη, που ανήκει στο Ιστορικό Μουσείο Μπενάκη, εμφανίζεται απελπισμένη. Λέγεται μάλιστα πως από εκείνη την περίοδο είχε αρχίσει να εκδηλώνει τάσεις αυτοκτονίας. 

Στην επιστολή που έχει ημερομηνία 27/7/1906, έγραφε: 

« Μένω ακόμη ένα χρόνο, σου το έγραψα• αν με θέλεις ύστερα, αν δεν αλλάξεις, Ίων μου, αν θέλεις τότε, πάρε με… Και τώρα όμως αν με ήθελες δεν θα μπορούσα να σου πω πια όχι• τώρα δεν ξέρω πια τι θα πει τιμή και λόγος και όρκος• ξέρω πως στον κόσμο κάπου ζεις εσύ, πως μ’ αγαπάς ακόμη, πως εσύ μπορείς να γίνεις δικός μου οπόταν σε φωνάξω. 

Ίων μου, δεν σε φωνάζω• μα αν με θελήσεις ποτέ, ξέρεις πού είμαι• 

σε περιμένω πάντα και σ’ αγαπώ σαν Μήδεια, είσαι το μόνο δίλημμα που ζει μέσα μου με φρικτή ένταση• 

τ’ άλλα όλα πέθαναν, η αγάπη σου τα σκότωσε! 

Μη με φοβηθείς• αγαπώ άγρια, μα αγαπώ με φοβερή tendresse το χλωμό παιδί που με φίλησε στο στόμα εκεί στα πεύκα. 

Ίων μου, θα πεις πως είμαι τρελή, και το ξέρω, μα όπως εκείνο το βράδυ, που πρώτη φορά με ξανάβλεπες, ύστερα από την πρώτη απόπειρα, ήσουν «τρελός για μένα», έτσι κι εγώ είμαι τρελή για σένα… 

Και μεθώ και δεν ξέρω πια να λογαριάσω τι θα πει «τιμή» και «λόγος». Ξέρω μόνο πως σ’ αγαπώ, τ’ ακούς, Ίων; σ’ αγαπώ άγρια και θέλω την αγκαλιά σου και το στόμα σου που φιλεί φρικτά, σε θέλω όλον, όλον, δικό μου για πάντα, και πονώ αλύπητα και ανυπόφορα, και μ’ έρχεται να φύγω απόψε, πριν από το γράμμα μου, να μη σου μιλήσω πια, να μη σου γράψω «σ’ αγαπώ», μόνο να έλθω εκεί, να ορμήσω στο σπίτι σου, να χυθώ στο λαιμό σου, και χωρίς λέξη, να πνίξω την αναπνοή σου, φιλώντας σε στο στόμα, ώσπου να κλείσεις τα μάτια σου και να πέσει το κεφάλι σου στον ώμο μου, χλωμό και αποκαμωμένο, μισοπεθαμένο από συγκίνηση και πόνο και χαρά που σκοτώνει. 

Το ξέρω πως είμαι τρελή μα η αγάπη κάποιον τρελαίνει ». 

Την ίδια χρονιά που γράφτηκε η επιστολή, η συγγραφέας μετακόμισε στη Φραγκφούρτη από όπου, τρία χρόνια μετά εξέδωσε το πρώτο της μυθιστόρημα με τίτλο «Για την πατρίδα». 

Η Δέλτα εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Αθήνα το 1916 αφού είχε περάσει άλλα τρία χρόνια στην Αλεξάνδρεια. 

Το σπίτι στην Κηφισιά όπου έγραψε τα διάσημα μυθιστορήματά της και άφησε την τελευταία της πνοή 

Η οικογένεια Δέλτα εγκαταστάθηκε σε ένα εντυπωσιακό σπίτι στην Κηφισιά, το οποίο μεταβίβασε στη συγγραφέα, ο πατέρας της. Το νεοκλασικό σπίτι, που σήμερα που σήμερα στεγάζει τα ιστορικά αρχεία του μουσείου Μπενάκη, θεωρείται ιστορικό καθώς εκεί έγραψε η Δέλτα τα πιο γνωστά βιβλία της, αλλά και εκεί άφησε την τελευταία της πνοή. 

Μάλιστα στη νοτιοδυτική πλευρά του κτιρίου είχε διαμορφωθεί ειδικός χώρος, για να δουλεύει. 

Το 1925 η συγγραφέας διαγνώστηκε με σκλήρυνση κατά πλάκας, μια αρρώστια που χειροτέρευε καθώς περνούσαν τα χρόνια και την ταλαιπώρησε μέχρι το τέλος. Τη δεκαετία του ’30 έγραψε τον «Τρελαντώνη», τον «Μάγκα» και τα «Μυστικά του βάλτου». 

Παρόλο που η συγγραφική της έμπνευση φαινόταν αστείρευτη, η ίδια αποδείχτηκε ότι βασανιζόταν μέσα της. Τόσο η ασθένειά της όσο και ο έρωτας της για τον Δραγούμη, που παρέμενε ζωντανός ακόμα και 20 χρόνια μετά τη δολοφονία του, δεν την άφηναν να ησυχάσει. 

Η κήρυξη του πολέμου, βρήκε τη συγγραφέα σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση. 

Η συγγραφέας στο σπίτι της στην Κηφισιά

Στις αρχές του 1941 ο Δραγούμης αν και νεκρός «μπήκε» ξανά στη ζωή της. Ο αδελφός του, Φίλιππος, παρέδωσε στη Δέλτα τα προσωπικά του ημερολόγια και αρχεία και εκείνη, αφού ξόδεψε αμέτρητες ώρες μελετώντας τα, πρόσθεσε άλλες χίλιες σελίδες στο έργο του αγαπημένου της. 

Η Πηνελόπη Δέλτα ήταν γνωστή για την αγάπη της προς την πατρίδα και τα εθνικά της φρονήματα τα οποία περνούσε και στα έργα της. 

Το βιβλίο της «Για την πατρίδα» αναφέρεται στη Βυζαντινή αυτοκρατορία. Το «Παραμύθι χωρίς όνομα» το εμπνεύστηκε από το κίνημα στο Γουδί και τα «Μυστικά του βάλτου» εκτυλίσσονται κατά τη διάρκεια του Μακεδονικού Αγώνα. 

Έτσι όταν στις 27 Απριλίου η συγγραφέας έκανε απόπειρα αυτοκτονίας παίρνοντας δηλητήριο, όλοι υπέθεσαν ότι οι λόγοι ήταν καθαρά εθνικιστικοί. 

Ήταν η ημέρα που οι Γερμανοί εισέβαλαν στην Αθήνα. 

Η Πηνελόπη Δέλτα πέθανε στις 2 Μαΐου 1941, πέντε ημέρες μετά τη λήψη του δηλητηρίου χωρίς να αφήσει κάποιο σημείωμα στο οποίο να εξηγεί τους λόγους που την οδήγησαν σε αυτή τη πράξη. 

Οι Ρωμιοπούλες, το αυτοβιογραφικό βιβλίο της Δέλτα

Πρόσφατα, εκδόθηκε η τριλογία «Ρωμιοπούλες» – είναι το μοναδικό μυθιστόρημα της Δέλτα που δεν απευθύνεται σε παιδιά. Το βιβλίο, όπως αναφέρει ο δισέγγονός της Αλέκος Π. Ζάννας που επιμελήθηκε την έκδοση του, έχει αυτοβιογραφικά στοιχεία. 

Το σπίτι στην Κηφισιά όπου έγραψε τα διάσημα βιβλία της
και άφησε την τελευταία της πνοή

Γράφτηκε από το 1926 έως το 1939 και αποτελεί το κύκνειο άσμα της Δέλτα. Η ίδια ανέφερε στο ημερολόγιό της για τις Ρωμιοπούλες: 

«Όταν τελείωσα «το έργο» μου κατέθεσα τα όπλα, είπα πως μπορώ πια να πεθάνω αρκεί να το δημοσιεύσουν τα παιδιά μου, σαν ελευθερωθούν οι Ελληνικές ψυχές και συνειδήσεις. Αυτά τον περασμένο Δεκέμβριο. Τώρα θέλω να δω την ελευθερία αυτή, ψυχών και συνειδήσεων. Μα θα την δω άραγε;» 

Η τριλογία παρακολουθεί τη ζωή μιας ηρωίδας που εικάζεται ότι είναι η ίδια η συγγραφέας και είναι άμεσα συνδεδεμένο με τα πολιτικά γεγονότα της εποχής της. 

Η Πηνελόπη Δέλτα ήταν «βενιζελική», καθώς την περίοδο που ο πατέρας της ήταν δήμαρχος, ο Βενιζέλος ανέπτυξε φιλία μαζί του και οι δυο τους συνήθιζαν να επισκέπτονται το σπίτι στην Κηφισιά. Ο Βενιζέλος τη νύχτα της 6ης Ιουνίου του 1933, που έγινε η δολοφονική απόπειρα εναντίον του, είχε φύγει από το σπίτι της οικογένειας Δέλτα. 

Στο τρίτο μέρος του βιβλίου γίνεται αναφορά στον έρωτα που την σημάδεψε. 

Ο Αλέκος Π. Ζάννας ανέφερε σχετικά με την αυτοκτονία της προγιαγιάς του:  Είχε «εμμονή» με τον Ίωνα Δραγούμη. Δεν έβαλε τέλος στη ζωής της μόνο και μόνο εξαιτίας της θλίψης της για την είσοδο των Γερμανών στην Αθήνα. «Ήταν ένα συνονθύλευμα» αιτιών, συνέχισε ο Ζάννας, «έπασχε και από σκλήρυνση κατά πλάκας». 

Όποια και αν είναι η αλήθεια για το θλιβερό τέλος της Πηνελόπης Δέλτα, το σίγουρο είναι ότι έζησε μια πολύ έντονη ζωή και ότι τα βιβλία της – αν και γράφτηκαν πολλές δεκαετίες πριν – παραμένουν συναρπαστικά και διδακτικά για την ιστορία μας.... 

Πηγή: mixanitouxronou.gr