For the love of a daughter

EDITORIAL

"Ο μόνος άντρας που δεν θα με πληγώσει ποτέ είναι ο μπαμπάς μου"
Λάθος πρώτο.
Στη δική μου ζωή αυτό ήταν η αρχή του τέλους.

Κατά καιρούς έχω γράψει σε αναρτήσεις μικρές αναφορές για ένα από τα άσχημα γεγονότα που με σχημάτισε ως προσωπικότητα και -σε μεγάλο βαθμό- κατέστρεψε λίγο παραπάνω την ήδη σακατεμένη μου ύπαρξη. Λένε πως η σημαντικότερη σχέση στη ζωή μιας γυναίκας είναι εκείνη που έχει με τον πατέρα της. Εκείνος είναι ο άντρας της ζωής της, ο προστάτης της σ' αυτόν τον κακό και άδικο κόσμο. 

Τι γίνεται όμως όταν ο άνθρωπος που θα έπρεπε να σκουπίζει τα δάκρυα από τα μάτια σου είναι ο ίδιος που τα προκαλεί;

Οι περισσότερες ιστορίες απόντων πατεράδων και έκπτωτων ειδώλων ξεκινούν από την παιδική ηλικία. Η δική μου ιστορία, ωστόσο, ακόμη και σ' αυτό πρωτοτύπησε. 

Για 18 χρόνια είχα έναν "μπαμπά" και εν μία νυκτί έγινε απλά "πατέρας". 

Δεν ήταν τέλειος, το αντίθετο μάλιστα είχε κάνει λάθη ένα σωρό κι πολλούς λόγους να τον αντιπαθώ, αλλά ήταν ο μπαμπάς μου. 

Θέλω να γράψω ότι για 18 χρόνια ζούσα ένα ψέμα, μα η τραγική αλήθεια είναι πως εθελοτυφλούσα. Ήξερα. Κατά βάθος, ήξερα.. Έπρεπε, όμως, να του δώσω μια αφορμή να μου δείξει τον πραγματικό του εαυτό ή πιο σωστά να μου τον δείξει σε τέτοιο βαθμό ώστε να το συνειδητοποιήσω.

Ηλίθια. Ναι, αυτό ήμουν. Όλη μου τη ζωή περηφανευόμουν για το πόσο καλά "διάβαζα" τους ανθρώπους. Αλλά τα όσα "διάβασα" για εκείνον ήταν για μένα περιττά. Δεν ήθελα να τα πιστέψω και πολύ πιθανόν, αν δε μου δινόταν η αφορμή, αν δε στρεφόταν ο σαθρός του χαρακτήρας εναντίον μου, ακόμη να μην τα πίστευα.

Δόξα τω Θεώ, αυτή δεν είναι άλλη μια ιστορία ενδοοικογενειακής βίας και άλλων αποτρόπαιων πράξεων. Είναι μια αληθινή οικογενειακή ιστορία, που έχει συμβεί ουκ ολίγες φορές σε πολλούς άλλους ανθρώπους ανά τον κόσμο. 

Είναι η θλιβερή συνειδητοποίηση της πραγματικότητας ότι σ' αυτόν τον κόσμο υπάρχουν άνθρωποι που είναι αίμα σου, αλλά δεν θα γίνουν ποτέ η οικογένειά σου.

Σημαντικό ρόλο στη στάση μου έπαιξε, πιστεύω, το διαζύγιο των γονιών μου, όταν ήμουν 13ων ετών. Ένα παιδί χωρισμένων γονιών -και δη ένα κορίτσι- τείνει να εξιδανικεύσει τον γονέα που λείπει από το σπίτι, ο οποίος είναι κατά 90% ο πατέρας. Ίσως φταίει η απόσταση, ίσως η έλλειψη καθημερινών τριβών, αλλά ο απών από το σπίτι γονέας ξαφνικά αποκτά μια νέα αίγλη.

Ακόμη κι αν είναι εκείνος που φταίει για τη νέα κατάσταση, δεν θα τον κατηγορήσεις ποτέ. Δεν θα δεχτείς να μιλήσει κανένας για εκείνος αρνητικά ή υποτιμητικά, ακόμη κι αν είναι όλα αληθινά. Το κυριότερο δεν θα πιστέψει τίποτα που δεν θέλεις να πιστέψεις για εκείνον, ακόμη κι αν ήδη τα γνωρίζεις με σιγουριά.

Ξαφνικά η κρίση σου θολώνει και ο γονέας αυτό αποκτά το αλάθητο του πάπα. Ό,τι κι έκανε έχει δίκιο, κι αν είχε άδικο δικαίως το είχε. Κι αν η πράξη του είναι αδικαιολόγητη; Απλούστατο. Είναι κακόηθες ψέμα που σκοπό έχει μόνο να ρίξει τον "μπαμπά" σου στα μάτια σου.

Έτσι κυλούσε και η δική μου ζωή, μέχρι τα 18 μου χρόνια. Ως παιδί του χειμώνα ενηλικιώθηκα αφότου έφυγα στην Κομοτηνή για σπουδές. 

Η ιστορία που ακολουθεί με πολύ μικρά γράμματα οφείλεται στο γεγονός ότι δεν νιώθω άνετα να εξιστορώ αυτά τα συμβάντα, ωστόσο ένιωθα την ανάγκη να τα γράψω με κάποιο τρόπο.

Τα πρώτα σημάδια της μετέπειτα κρίσης στη σχέση μας διαφάνηκαν από τον Σεπτέμβρη ακόμη, στη μετακόμισή μου, όταν -πριν την οικονομική κρίση- προσπαθούσε να κάνει περικοπές στο όνειρό μου για το φοιτητικό μου σπίτι. Κι ήταν τόσο το πείσμα μου εν τέλει, που σταμάτησα να το διαπραγματεύομαι μαζί του κι έστησα όλο μου το σπιτικό από το μηδέν με την οικονομική αρωγή της μητέρας μου και μόνο. Κι ήταν τόση η ξεδιαντροπιά του, που δεν ντράπηκε καν ώστε να προσφέρει έστω ένα ευρώ για να βοηθήσει. 

Κι όμως, δεν έδωσα σημασία. Το θεώρησα μια στενοκεφαλιά και το προσπέρασα έτσι. Και για να είμαι ειλικρινής, ακόμη και τώρα, τόσο καιρό που έχουν χαλάσει οι σχέσεις μας, ακόμη δεν με νοιάζει.

Το μετέπειτα ήταν που με διέλυσε.

Δεκέμβριος 2009. Ετών 18. Επιτέλους.

Πού να 'ξερα ότι με το που θα γινόμουν πολίτης του κόσμου θα έσπαγε το αυγό του φιδιού και από εκεί θα ξεχύνονταν όλα τα οικογενειακά δεινά που με περίμεναν στη γωνία;

Ως ενήλικη φοιτήτρια και παιδί χωρισμένων γονιών, έπρεπε εγώ πλέον να κινήσω τις διαδικασίες και να κάνω αγωγή στον πατέρα μου για διατροφή. Μην φανταστείτε κάτι εχθρικό. Μια τυπική διαδικασία, που θα ανανέωνε την υποχρέωση που είχε ήδη απέναντι μου εδώ και αρκετά χρόνια.

Θυμηθείτε αυτή τη στιγμή. Εκείνη ήταν η μέρα που έχασα τον πατέρα μου για πάντα.

Η αντίδρασή του ξεκίνησε ως ψυχολογικός εκβιασμός απέναντί μου από το τηλέφωνο. Πίστευε ότι μπορούσε να με μεταπείσει, ότι θα τον λυπόμουν, όπως έκανα όταν ήμουν μικρή και θα το σταματούσα εκεί. Μολαταύτα, ο ψυχολογικός αυτό πόλεμος είχε αντίθετο αποτέλεσμα. Για πρώτη φορά θύμωσα πραγματικά μαζί του για τον τρόπο που μου φέρθηκε κι έθεσα τελεσίγραφο: ή θα λύναμε το θέμα "φιλικά" με μια τυπική διαδικασία ή θα προχωρούσα δικαστικά. Πίστεψα ότι θα συμμορφωνόταν και θα λύναμε το ζήτημα αυτό -ένα τυπικό ξαναλέω ζήτημα- σαν πολιτισμένοι άνθρωποι.

Δεύτερο λάθος.

Και τότε έπραξε το ανήκουστο. Όταν του τηλεφώνησε ο δικηγόρος μου, του μίλησε για μένα με τα χειρότερα λόγια. Με αποκάλεσε αχάριστη, εγωίστρια, ότι τον βλέπω μόνο σαν πορτοφόλι κ.ο.κ. Αυτό ήταν. Εκείνη την ημέρα σταμάτησαν και οι διεκδικήσεις μου για τη διατροφή που κανονικά δικαιούμουν. Από εκείνη τη μέρα ποτέ ξανά δεν δέχτηκα χρήματα από αυτόν τον άνθρωπο. Από εκεινη τη μέρα ποτέ ξανά δεν καταδέχτηκα να πάω να τον συναντήσω. Πού ακούστηκε πατέρας να μιλάει για το -μονάκριβο- παιδί του με τέτοια αισχρά λόγια σ' έναν ουσιαστικά ξένο άνθρωπο;

Θα έλεγε κανείς ότι αυτό ήταν το τέλος των διπλωματικών μας σχέσεων, αλλά όχι. 

Γιατί ήμουν τόσο θύμα, που παρά την προσβολή στο πρόσωπό μου -για την οποία παρεμπιπτόντως ποτέ δεν μου ζήτησε συγγνώμη- και παρά το -γνωστό σε μένα- ποιόν του, έκανα το λάθος να του δώσω ακόμα μία ευκαιρία, γιατί είναι ο πατέρας κου.

Τρίτο λάθος.

Λίγο καιρό μετά, κι ενώ έχω αφήσει το δυσάρεστο συμβάν πίσω μου, μαλώνουμε -όπως όλοι οι άνθρωποι. Όχι κάτι σπουδαίο, μια απλή διαφωνία. Για έναν ηλίθιο λόγο. Και χωρίς να ντρέπεται μου στέλνει μήνυμα στο κινητό μου αποκαλώντας με αχάριστη κι ότι μόνο να τον εκμεταλλεύομαι ξέρω.

Εκείνη ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Ξαφνικά, σαν να βρήκα την όρασή μου ξανά, μετά από 18 χρόνια, όλα τα λάθη του παρελθόντος διαγράφηκαν ξεκάθαρα στα μάτια μου. Όλα του τα ψέμματα κι όλες του οι άσχημες πράξεις παρέλαυναν μπροστά μου, φωνάζοντάς μου για την ηλιθιότητα μου τόσα χρόνια, που δεν ήθελα να πιστέψω κάτι τόσο εξόφθαλμο. Που δεν ήθελα να κατηγορήσω τον "μπαμπά" μου, ενώ εκείνος στην πραγματικότητα δεν ήταν ποτέ ο μπαμπάς μου. Ήταν μόνο κάποιος που έτυχε απλά να μοιραζόμαστε το ίδιο αίμα.
Δεν μου άνηκε ποτέ, ήταν ένα φθαρμένο ρούχο, δανεικό..

Ο άνθρωπος δεν αλλάζει. Κι εγώ έκανα το λάθος να πιστεύω ότι με το να του δίνω ευκαιρίες θα άλλαζε και θα σταματούσε να με πληγώνει. 

Παρόλο που την πρώτη φορά που με πλήγωσε ήμουν αγέννητη κι εκείνος οδηγούσε επικίνδυνα για να κάνει τη μητέρα μου να αποβάλλει. Άκυρο. Δεν είμαι ακόμη έτοιμη να μιλήσω γι' αυτό. Μάλλον δεν θα'μαι ποτέ...

Το χειρότερο όλων ήταν ότι παρ' όλα όσα μεσολάβησαν και το κακό που μου έκανε, συνέχισε να διατείνεται στον κύκλο του πως κάνει για μένα ό,τι μπορεί κι ότι είναι δίπλα μου και πως νοιάζεται μονάχα για το καλό μου -λες και δεν είχε συμβεί τίποτα!

Χωρίς ντροπή, χωρίς συνείδηση, συνέχισε να διεκδικεί το βραβείο του πατέρα της χρονιάς κι εγώ ήμουν τέτοιο θύμα που τον άφηνα..

Θύμα... Αυτό ήμουν απέναντι του όλη μου τη ζωή. Μη στεναχωρηθεί, μην παρεξηγηθεί, προς Θεού μην του μιλήσω απότομα! 

Το χειρότερο είναι πως είμαι ακόμη θύμα. 

Παρά τα όσα μου έκανε, παρά τον πόνο που έχω βιώσει εξαιτίας του είμαι τέτοιο θύμα που συμπεριφέρομαι στον εαυτό μου λες και το αξίζω. Είμαι τέτοιο θύμα που έχω κάνει τον εαυτό μου να πιστεύει ότι δεν μου αξίζει να αγαπηθώ, ότι -να! δες!- δεν μου άξιζε καν η αγάπη του πατέρα μου. Ότι εγώ φταίω που στερήθηκα κάτι το αυτονόητο για άλλα κορίτσια. Τόσο θύμα που δεν θα το ξεπεράσω αυτό το πλήγμα ποτέ -ό,τι κι αν λέω, ό,τι κι αν κάνω, όσο κι αν κοροϊδεύω τους πάντες ότι δεν με επηρεάζει, ακόμη με επηρεάζει. Ακόμη με πονάει. 

Γιατί το κάνω αυτό στον εαυτό μου;

Είναι τόσο δύσκολο να με αγαπήσω ή μου το έκανε αυτός; 

Το χειρότερο είναι ότι δεν αφήνω και κανέναν άλλον να με αγαπήσει. 

Δυο λέξεις στοιχειώνουν το μυαλό μου τον τελευταίο καιρό: daddy issues. Κάποτε γελούσα με αυτόν τον όρο. Πίστευα ότι είναι ένα ανούσιο γλωσσικό δάνειο από την αγγλική, κλεμμένο από στήλες γυναικείων περιοδικών και ρομαντικές κομεντί. Άργησα να καταλάβω ότι είναι πραγματικότητα, ότι το ίδιο συμβαίνει και σε μένα. Κι είμαι καταδικασμένη να ζήσω υπό το βάρος του.

Οι περισσότεροι πιστεύουν ότι τα daddy issues είναι η τάση των γυναικών να ερωτεύονται άντρες που τους θυμίζουν τον πατέρα τους, αυτό που η ψυχολογία -με πρωτοπόρο τον Φρόιντ- ονομάζει "σύμπλεγμα της Ηλέκτρας". Ως επί το πλείστον έτσι είναι, οι περισσότερες καταστάσεις είναι τόσο ανώδυνες που συνίστανται απλά στο να έλκεσαι από συγκεκριμένο τύπο άντρα. Το πρόβλημα αρχίζει να παρουσιάζεται όταν η σχέση πατέρα και κόρης είναι προβληματική και συνεπώς το μοντέλο αυτό του συμπλέγματος της Ηλέκτρας παίρνει νέα τροπή.

Τι γίνεται, λοιπόν, όταν ο "άντρας της ζωής σου" σε πληγώνει ανεπανόρθωτα; Όπως είναι αναμενόμενο, μια εμπειρία σαν αυτή σε κάνει κομμάτια.. Σε διαλύει σε κάθε επίπεδο, σε κάθε τομέα της ζωή σου, κυρίως δε στον ερωτικό. Όταν δεν μπορείς να εμπιστευτείς τον πατέρα σου πώς θα εμπιστευτείς τον κάθε ξένο που μπαίνει στη ζωή σου; Πώς θα ανοιχτείς; Πώς θα δώσεις μια ευκαιρία; Πώς θα πιστέψεις ότι αξίζεις να αγαπηθείς; Πώς θα διεκδικήσεις μια θέση στη δική του ζωή;

Και τότε γίνεσαι αυτοκαταστροφική...

Ποιος ο λόγος να προσπαθήσω να τον κερδίσω; Αφού στο τέλος θα φύγει κι αυτός.

Ποιος ο λόγος να τον εμπιστευτώ; Αφού στο τέλος θα με προδώσει κι αυτός.

Ποιος ο λόγος να ανοίξω την καρδιά μου; Αφού στο τέλος θα με πληγώσει κι αυτός.

Ποιος ο λόγος να του δείξω τα συναισθήματά μου; Αφού θα τα εκμεταλλευτεί κι αυτός.

Ποιος ο λόγος να αγαπήσω; Αφού δεν θα αγαπηθώ ποτέ.

Κι είσαι τόσο θύμα που θα συνεχίσεις να πιστεύεις ότι σου αξίζει αυτή η ζωή...

Είμαι τόσο θύμα που παρόλο που τον αποφεύγω, ακόμη λυγίζω και εν τέλει σηκώνω το τηλέφωνο κάποιες φορές. Ακόμη τον αφήνω να μου εύχεται σε γενέθλια, γιορτές, Χριστούγεννα και Πάσχα. Ακόμη τον αφήνω να μου λέει με θέρμη πόσο στεναχωριέται όταν με παίρνει τηλέφωνο και δεν με βρίσκει επειδή δεν το σηκώνω. Ακόμη τον αφήνω να μου λέει ότι με αγαπάει και του λείπω, ενώ ταυτόχρονα νιώθω πως θέλω να ξεριζώσω τα μαλλιά μου και να ξεσκίσω τη σάρκα από το στήθος μου. Απ' τη μία μου χαλάει τη μέρα να ακούω τη φωνή του, κι απ' την άλλη δεν μου πάει η καρδιά να μην το σηκώσω τέτοια μέρα. Να μην του ανταπαντήσω στην ευχή που μου είπε. 

Ένα "Χρόνια Πολλά" το λες και στον εχθρό σου, σωστά; Λάθος. Ο εχθρός μου δεν με πλήγωσε ποτέ όσο αυτός.

Ώρες-ώρες σκέφτομαι την κατάσταση και απορώ με τον εαυτό μου. Είμαι τόσο μαλάκας που στ' αλήθεια δεν θέλω να τον κακοκαρδίσω ή είμαι τόσο θύμα που φοβάμαι μήπως παρεξηγηθεί πάλι και σύρει για μένα ξανά πίσω από την πλάτη μου τα εξ αμάξης; Κι αν είναι αυτό, γιατί με νοιάζει τόσο; Φοβάμαι ότι θα τον πιστέψουν; Όχι, δεν είναι αυτό. Μέχρι κι οι συγγενείς του τον πήρανε χαμπάρι(όχι ότι εκείνοι είναι καλύτεροι, μα τέλος πάντων). 

Είναι δυνατόν μετά από τόσα που μου έκανε να με νοιάζει τι θα πει και τι σκεφτεί για μένα; Είναι δυνατόν να τρέφω ακόμη αισθήματα για αυτόν τον άνθρωπο, που μου συμπεριφέρθηκε λες κι ήμουν ένα σκουπίδι, ένα απόβρασμα της κοινωνίας; Είναι δυνατόν να είμαι τόσο μαλάκας; 

Κι όμως είναι. Ακόμη τον αγαπώ κατά βάθος ή, έστω, αγαπώ την ανάμνηση του από τις όμορφες μέρες. Ταυτόχρονα, όμως, τον μισώ. Όχι επειδή μου συμπεριφέρθηκε άσχημα. Υπό άλλες συνθήκες, αν ήταν ένας ξένος, θα μπορούσα να ξεχάσω όσα έκανε και όσα είπε. Γιατί καμία λέξη και καμία πράξη δεν μπορεί να αγγίξει το κακό που μου έκανε στην πραγματικότητα. Αυτόν τον άνθρωπο τον μισώ γιατί μου έκλεψε τον μπαμπά μου. Τον πήρε άκαρδα από τη ζωή μου. Δεν μου λείπει η παρουσία του, μου λείπει η ανάμνηση, η ζεστασιά και η ασφάλεια που ένιωθα κοντά του. Ό,τι κι αν ήταν, όσο κι αν δεν το άξιζε, ήταν ο μπαμπάς μου. Και τον αγαπούσα. Διόρθωση. Ακόμη τον αγαπάω. Και μου λείπει. Και τον μισώ. Γιατί αυτός ο άνθρωπος δεν είναι ο μπαμπάς μου. Είναι ένας άντρας που έτυχε να είναι ο πατέρας μου.

Από δικαιολογίες χόρτασα,

κι από εκείνα που χρειάζομαι με έχεις αφήσει κενή...